O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti fizikaviy kimyo kafedrasi

Tadqiqot manbalari va usullari. 
Ma‘lumki, kashnichsimon oshkoʻklar 
oilasiga kiruvchi arpabodiyon (Pimpinella anisum L.) juda qadimdan ziravor-
aromatik oʻsimlik sifatida ma‘lum. Oʻsimlikning mevasida asosiy tarkibi anetol 
boʻlgan efir moyi 3-5 % gacha boʻladi. Arpabodiyondan olingan efir moyi 
bronxitlar, traxeitlar va boshqa kasalliklarda qoʻllaniladigan qator tibbiy 
preparatlar tarkibiga kiradi. Bundan tashqari mevalaridan 16-22 % gacha sovun 
pishirish va lakboʻyoq ishlab chiqarishda ishlatiladigan yogʻ kislotalari olinadi. 
Pimpinella anisum L.dan quruq haydash usulida efir moyi olishda qizdirish 
usulini tanlash uchun termik va mikrotoʻlqinli qizdirish manbalaridan foydalanildi 
[82,48,177].
Pimpinella Anisum L.oʻsimligining yer ustki qismi namunasidan ajratib 
olingan efir moyining GX-MS analizi kvars shishadan tayyorlangan uzunligi 25 m 
va ichki diametri 0,25 mm boʻlgan hamda ichki sirtiga 0,25 μm qalinlikda turgʻun 
faza (SE-30) bilan qoplangan kolonkada olib borildi. Kolonka termostatining 
temperaturasi 30 dan 5 gradus/minut tezlikda 280
O
C gacha koʻtarildi, bugʻlatgich 
va xromatografik kolonka bilan mass-spektrometrik detektor oʻrtasidagi interfey 
temperaturasi 280
O
C. Mass-spektrlarni qayd etish kvadrupolli mass-spektrometrda
elektronlarning ionlovchi energiyasi 70 eV boʻlgan elektron urishli ionlanishda 

---

87 
qayd etildi. Ma‘lumotlar 30-650 a.m.b. oraligʻida 1,9 skanerlash/sekund tezlikda 
yigʻildi. Gaz-tashuvchi – geliy [181]. Analiz vaqti – 50 minut.