O‘zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishning ilmiy asoslari va muammolari” ilmiy tadqiqot markazi

8.1-jadval

Mehnat jarayonida xodimlarni ijtimoiy muhofaza qilish elementlari, mexanizmlari va tizimlarining tasnifi

Elementlar	Mexanizmlar	Tizimlar
Ijtimoiy kafolatlar - milliy darajada: mehnat, ijtimoiy qonunchilik; xavfsizlik texnikasi va mehnat gigiyenasi	Iqtisodiy, huquqiy, siyosiy	Davlat minimal ijtimoiy standartlari: tibbiy va kasb tanlash, ishchilarni kasbga tayyorlash
Jamoa, hududiy, tarmoq va general kelishuvlardagi ijtimoiy kafolatlar	Ijtimoiy	Mehnatni muhofaza qilish, kasbiy xavf-xatarning profilaktikasi, baholanishi, minimallashtirilishi, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni tekshirish
Xalqaro Mehnat Tashkiloti konvensiyasi va tavsiyalaridagi ijtimoiy kafolatlar	Iqtisodiy, huquqiy	Kasb kasalligi va ishlab chiqarishda mehnat qobiliyatini yo'qotganligini aniqlash, tibbiy, ishsizlik bo'yicha nafaqa, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalardan ijtimoiy sug'urta

• 
  aholi daromadlari sohasidagi ijtimoiy me’yor va me’yoriy ko'rsatkichlar (yashash minimumi, mehnatga minimal haq to‘lash va ijtimoiy to‘lovlar ko‘rinishidagi daromadlar, majburiy ijtimoiy sug‘urta tizimidagi yordam pulining minimal hajmi);
  
• 
  ijtimoiy xizmat ko‘rsatishning texnologiya va sifatining standart va me’yorlari, ularga bo‘lgan talablar (tibbiy yordam ko‘rsatish va davolashda tashxislash, davolash va profilaktika muolajalarining kafolatlangan miqdori);
  
• 
  standartlarni qo‘llash va amalga oshirilishining moliyaviy ta’minoti;
  
• 
  boshqaruvning tashkiliy tarkibi (standartlar ishlab chiqarilishi va amalga oshirilishining ilmiy, amaliy va statistik ta’minoti) bo‘lib, u mamlakatning ijro etuvchi va ta’sis etuvchi hokimiyat organlari, sub’yektlari, shuningdek, joylardagi o‘zini-o‘zi boshqarish organlaridan iborat.
  

Davlat minimal ijtimoiy standartlar tizimi ijtimoiy himoya sohasidagi davlat ijtimoiy siyosatining budjetini tartibga solish va amalga oshirish mexanizmlaridan biriga aylanmoqda.

Ijtimoiy himoyaning muhim segmentlaridan biri xodimlarni kasbiy xavf- xatardan himoyalash bo‘lib, uning mexanizmlari 8.2-jadvalda berilgan.