O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi ahmadjon o‘lmasov iqòisodiyot asoslari qayta ishlangan nashri

I. ÒAYANCH TUSHUNCHALAR
1. Ijtimoiy ne’matlar.
6. Bandlik siyosati.
2. Iqtisodiyotni tartiblash.
7. Daromadlar siyosati.
3. Iqtisodiy siyosat.
8. Sanatsiya.
4. Fiskal siyosat.
9. Subsidiya.
5. Monetar siyosat.
10. Davlat sektori.
II. ÒAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR
1. Davlatning boshqa subyektlardan qanday farqi bor?
2. Davlat qanday iqtisodiy vazifani ado etadi?
3. Nima uchun davlat iqtisodiyotni tartiblashi zarur?
4. Davlatni iqtisodiyotga aralashuvining qanday chegarasi bor?
5. Iqtisodiy siyosatning qanday maqsadlari bor?
6. Iqtisodiy siyosatning qanday yo‘nalishlari bor?
7. Davlat iqtisodiyotga qanday vositalar bilan ta’sir etadi?
8. Fiskal va monetar siyosat nima bilan farqlanadi?
9. Davlat sektoriga nimalar kiradi?
III. MUSTAQIL ISH TOPSHIRIQLARI
1. Quyidagi jumlalardan tushirib qoldirilgan so‘zlarni to‘g‘ri topib
o‘rniga qo‘ying:
a) Davlat ikki subyekt bilan aloqada bo‘ladi, bular ...............va
................dir;
KORXONA
11.2-rasm. 
Davlat buyurtmasi.

---

1 1 8
b) Davlat milliy iqtisodiyotni ikki xil vosita bilan himoya qiladi, bular
....................va .................dir;
d) Davlat iqtisodiy siyosatining 4 ta asosiy yo‘nalishi bor: bular.............,
........................., ...................... va nihoyat...............dir;
e) Davlatni iqtisodiyotga ta’sir etishining moliyaviy vositalari
......................, ............... va.................... hisoblanadi;
g) Davlat o‘z buyurtmalari bilan........................kengaytiradi.
2. Quyidagi savollarga javob topishga urinib ko‘ring:
a) Bir mamlakatda davlat qimmatchilikning oldini olish uchun
narxlarning o‘sishini chegaralab qo‘yadi, boshqa mamlakatda esa u
narxlarga aralashmaydi, ularni o‘z holiga qo‘yadi. Qayerda davlat bozor
qoidalariga rioya etgan bo‘ladi?
b) Davlat oldida muqobil tanlov mavjud: birinchidan, u soliqlarni
jiddiy oshirib, o‘z xarajatlarini qoplashi mumkin, ikkinchidan, xarajatlarni
qisqartirib, soliqlarni ham kamaytirib, iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishi
mumkin. Sizningcha, qaysi yo‘l eng maqbul va nima uchun?
d) Bozor konyunkturasida kutilmagan o‘zgarishlar bo‘lmagan holda,
yaxshi ishlamagan 110 ta firma tang ahvolga tushdi, davlat ularning
hammasiga yordam sifatida subsidiya berdi. Sizningcha, bu to‘g‘rimi yoki
yo‘qmi?
3. Quyidagi masalani yechib ko‘ring:
Firma geliotexnikani (quyosh nuridan foydalanishni) joriy etmoqchi.
Bu juda zarur, u qimmat yoqilg‘ini tejaydi. Uyni isituvchi geliouskuna
serxarajat, u 25 mln so‘m turadi, firma eng kami 20 foiz rentabel bo‘lishi
kerak. Agar xarajatning 20 foizini davlat ko‘tarmasa, firma mo‘ljallangan
rentabellikka ega bo‘lmaydi. Shunday sharoitda firma 100 ming dona
geliotexnika chiqarish uchun davlat unga qancha subsidiya berishi kerak?
Shuni hisoblab chiqing.

---

1 1 9