Ona tili darslik

2. Buyruq-istak mayli 
 
Bu  mayldagi  fe’l  kelasi  zamonga  oid  bo‘lib  ish-harakatni  bajarish  yoki 
bajarmaslik  haqida  buyurish,  so‘rash,  istash,  iltimos,  maslahat,  undash-chaqirish 
kabi  ma’nolarni  anglatadi  va  III  guruh  tuslovchi  affikslar  bilan  o‘zgaradi:  o‘qiy 
(o‘qiyin), o‘qigin (o‘qi), o‘qisin; o‘qiylik, o‘qingiz, o‘qisinlar kabi. 
Buyruq-istak maylining I shaxsi istak iltimos, undash-chaqirish ma’nolarini 
(I  shaxsda  buyurish,  iltimos  ma’nolari  ifodalanmaydi);  II-III  shaxsi  buyruq, 
iltimos, maslahat o‘rni bilan do‘q kabi ma’nolarni ifodalaydi va ma’nolarning har 
biri  o‘ziga  xos  ohang  bilan  ajralib  turadi.  Masalan:  1.  O‘z  shaxsiy  foydangni 
izlama,  xalqning  foydasini  izla,  xalqqa  mashaqqat  yukki  tushirib,  uni  qiynama, 
o‘zing yuk ko‘taruvchi bo‘l (YUsuf Xos Xojib).              2. Naqadar buyuk zamonda 
yashayotganligimizni  unutmaylik  (I.Karimov)  birinchi  misolidagi  izlama,  izla, 
qiynama, bo‘l fe’llari II shaxs (nol ko‘rsatkichli shaklda)da kelib maslahat, iltimos 
kabi  ma’nolarni,  ikkinchi  misoldagi  unutmaylik  fe’li  I  shaxs  ko‘plikda  kelib,  shu 
harakatni bajarishga undash, shu bilan birga istak, xohish kabi ma’nolar bildiriladi.