Ona tili darslik

O‘tgan  zamon  maqsad  fe’li  nutq  so‘zlangan  paytdan  ilgari  bajarilishi 
maqsad  qilingan,  ammo  voqe  bo‘lmagan  ish-harakatni  ifodalaydi.  Masalan:  U 
bugun  Malika  bilan  xoli  gaplashib,  ko‘nglidagi  hamma  sir-asrorini  to‘kib 
solmoqchi edi (E.Usmonov). Ertasiga qishloqqa chiqadigan edi.  

---

 
 
136 
O‘tgan  zamon  maqsad  fe’li  -moqchi,  -digan  qo‘shimchalarini  olgan  fe’l 
negiziga  edi  to‘liqsiz  fe’lini  biriktirib  (I  guruh  tuslovchilar  bilan)  tuslash  bilan 
shakllanadi: 
Son 
Birlik  
Ko‘plik 
 
 
 
SHaxs 
Misol 
Zamon 
ko‘rsat-kichi 
SHaxs-
son 
qo‘shi
mchasi 
Misol  
Zamon 
ko‘rsat-kichi 
SHaxs-
son 
qo‘shi
mchasi 
I shaxs 
o‘qimoqchi 
edim, 
o‘qiydigan 
edim,  
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
-m 
o‘qimoqch
i edik, 
o‘qiydigan 
edik, 
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
-k 
II shaxs  o‘qimoqchi 
eding, 
o‘qiydigan 
eding, 
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
-ng 
o‘qimoqch
i edingiz, 
o‘qiydigan 
edingiz, 
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
-ngiz 
III shaxs  o‘qimoqchi 
edi, 
o‘qiydigan 
edi, 
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
- 
o‘qimoqch
i edilar, 
o‘qiydigan 
edilar, 
-moqchi+edi, 
-digan+edi 
 
 (-lar) 
 
2. Hozirgi zamon 
 
Bu  zamondagi  fe’llar  ish-harakatning  nutq  so‘zlanib  turgan  paytda 
bajarilgan yoki bajarilmaganini ifodalaydi. 
Hozirgi zamon fe’li qo‘shimcha modal ma’nolariga ko‘ra 2 turga bo‘linadi: 
1) hozirgi-kelasi zamon fe’li, 2) hozirgi zamon davom fe’li.