O zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi respublika ta’lim markazi

. -7 1

1. 
   Amallarni bajaring: —+—:(4,79-3,15-1.6).
   

^J ° 16 16

2. 
   Aerodromdan birvaqtda 1600 km masofadagi shaharga ikkita samolyot uchib ketdi. Birining tezligi ikkinchisinikidan 80 km/soat ko‘p, shuning uchun u belgilangan joyga bir soat awal keldi. Har bir samolyotning tezligini toping.
   
3. 
   250 dan ortmaydigan, oltiga karrali barcha natural sonlarning yig'indisini toping.
   
4. 
   Proportsional kesmalar haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Tengyonli to‘g‘riburchakli uchburchakning gipotenuzasi uzunligi 8 л/2 sm. Uning yuzini hisoblang.
   

7. 
   BILET
   

f i\ •

1. 
   Amallarni bajaring: I 1,8" -2,3-1— 1: 2 —
   

^J ° v. 5) 7

2. 
   Qayiq daryo oqimi bo‘ylab, oqimga qarshi suzganidan 11 km ko‘p suzdi va butun yo‘lga 3 soat sarfladi. Qayiqning turg‘un suvdagi tezligi 5 km/soat, daryo oqimining tezligi 2 km/soat bo'lsa, qayiqning jami necha km suzganini aniqlang.
   
3. 
   Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yig‘indisi 9, hadlarining kvadratlari yig‘indisi 40,5 ga teng bo‘lsa, uning beshinchi hadini toping.
   
4. 
   To‘g‘ri chiziqqa nisbatan simmetriya ta’rifini ifodalang. 0‘qqa nisbatan simmetriya xossasini isbotlang.
   
5. 
   To‘g‘ri burchakli trapetsiyaning asoslari 135 sm va 60 sm, yon
   

tomonlari o‘zaro 5:4 nisbatda. Trapetsiyaning yuzini hisoblang.

7. 
   BILET
   

1. 
   Hisoblang: 0-45-0,45-3.4
   

-i-Uu

² i

2. 
   Ikkita g‘ish teruvchidan ikkinchisi, birinchisidan 1— kun kech
   

2

ish boshlab birgalikda devomi 7 kunda qurib bitirishdi. Agar ikkinchi g‘isht teruvchi bir o‘zi bu ishni birinchisiga qaraganda 2 kun kam muddatda tugatishi ma’lum bo‘lsa, har biri alohida ishlasa devorni necha kunda qurib boladi?

3. 
   Geometrik progressiyaning dastlabki uchta hadining yig‘indisi 6 ga teng, ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi hadlarining yig‘indisi - 3 ga teng. Progressiyani toping.
   
4. 
   Nuqtaga nisbatan simmetriya ta’rifini ifodalang. Markaziy simmetriya xossasini isbotlang.
   
5. 
   Ikkita o‘xshash ko‘pburchaklarning perimetrlari yig‘indisi 690 dm, ularning eng kichik mos tomonlari 8 dm va 15 dm. Bu ko‘pburchaklarning perimetrlarini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   Sisternaga 37,4 t benzin quyishgandan so‘ng lining 6,5 % i to‘lmay qoldi. Sisternani to‘ldirish uchun yana qancha benzin quyish kerak?
   
2. 
   Tengsizliklar sistemasini yeching: J^ ^f ^ ^.
   

IЗд: —12 <л" + 14

yfl cos a- 2 cos| — + a

3. 
   Ayniyatni isbotlang:
   

— “ tga .

2 sin I — + a |-V2sina . ' ⁴ '

4. 
   To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini hisoblash formulasi S a*b ni kelti-
   

rib chiqaring.

5. 
   Teng yonli trapetsiyaning katta asosi 3,7 dm, yon tomoni
   

5. 
   dm, ular orasidagi burchak 60°. Trapetsiyaning o‘rta chizig‘ini hisoblab toping.
   

7. 
   BILET
   

Temir yo‘l stansiyasi yonidan ketma-ket uchta poyezd o‘tib ketdi. Birinchisida - 418 yo‘lovchi, ikkinchisida - 494 ta va uchin-

chisida 456 ta. Agar poyezdlarning har bir vagonida bir xil sondagi yo‘lovchilar borligi va ular soni mumkin bo‘lgan holatlarning eng kattasi ekanligi ma’lum bo‘lsa, har bir poyezdda nechtadan yo‘lovchi vagoni bor?

1. 
   (2,37²-0,87²):0,81 ning 0,68²:0,34+6,64 ga protsent nisbatini hisoblang.
   
2. 
   Ifodani soddalashtiring: -^{sin38 cos 12}°^{+ C0S}(~³⁸°J~^ⁿ}²°
   

cos 40°-cos 10° + sin(-40°) sin 10°

3. 
   Pifagor teoremasiga teskari teoremani isbot qiling.
   
4. 
   Aylananing vatari uni ikki bo‘lakga bo‘ladi. Bunda uning bir bo^llagi ikkinchi boMagining 125 % ini tashkil qiladi. Bu vatarga tiral- gan ichki burchaklar kattaligini aniqlang.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   Suzish havzasi kub shaklida boMib, qirrasi 5 m ga teng. Havza- ning devorlari va tubini 20 sm x 25 sm li plitalar bilan qoplash uchun nechta plita kerak bo‘ladi?
   
2. 
   Tenglamalar sistemasini yeching:
   

7x-3v_5 x-y x + y 1

■ 5 ~~ 2 '"TJ'

3x-5y=Z

3. 
   Ayniyatni isbotlang: sin²a(l+ctga)+cos³a(l+tga)=sina+cosa.
   
4. 
   Aylanaga o'tkazilgan urinma ta’rifini ifodalang. Aylana o‘tka- zilgan urinma haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Muntazam beshburchakning bir uchidan chiquvchi diagonal- lari va tomonlari hosil qilgan burchaklarning kattaligini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   Vodoprovod stansiyasida to‘rtta to‘g‘ri to'rtburchak shaklidagi suv yigib turuvchi yer osti havzalari o‘rnatilgan bo‘lib, har birining uzunligi 75 m, kengligi 50 m, chuqurligi 4 m. Agar 10 m³ suv 813 chelak bo‘lsa, bu havzalarga necha chelak suv sig‘adi?
   
2. 
   Kasmi qisqartiring: 25-a -2ab-b
   

a¹ + ab + 5b - 25

4. 
   Ko‘pburchakka ichki chizilgan aylana ta’rifini ifodalang. Uch- burchakka ichki chizilgan aylana haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Teng yonli uchburchakning asosi va yon tomoni mos ravishda 42 sin va 29 sm. Uchburchakning yuzini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   Bola daryo oqimining tezligini bilmoqchi bo‘lib, suvga tayoq tashladi va u bir joydan ikkinchi joyga 17 minutda suzib borganini payqadi. Tayoq suzib borgan masofani aniqlash uchun bola qirg‘oqda uning o‘tgan yo‘lini qadamlar bilan o‘lchab borganda, masofa 1360 qadam chiqdi. Keyin u tekis yo‘lda 500 metr masofa yurdi va shuni bildiki, uning 2000 ta qadami 1 km ekan. Daryo oqimining tezligi soatiga necha kilometr?
   
2. 
   Tengsizlikni yeching: A—+ 5 < •^3X.^{+ 127} _ :^x-
   

8 20 12

c„ 20

3. 
   Agar ¹ bo‘lsa, (b_n) arifmetik progressiyaning
   

[b₂ +b_l0 = 54

birinchi hadi va ayirmasini toping.

4. 
   Ko‘pburchakka tashqi chizilgan aylana ta’rifini ifodalang. Uch- burchakka tashqi chizilgan aylana haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BD to‘g‘ri chiziq shunday o‘tkazilganki bunda /-ABD=ABCA. Agar AB=2 sm,^C=4 sm bo‘lsa DC ni hisoblang.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   205 ta mevali daraxtdan va 506 ta meva butasidan 11768 kg meva yig‘ib olishdi. 205 ta mevali daraxtdan va 130 ta meva butasidan 10 640 kg meva yig‘ib olishdi. Bitta mevali daraxt va bitta meva butasidan necha kilogramdan meva yig‘ib olishgan?
   
2. 
   y = ^x-4 va y=x+6 to‘g‘ri chiziqlarning kesishish nuqtasi
   

koordinatasini hisoblang. Bu nuqta qaysi koordinatalar choragida joylashgan?

. . 4

3. 
   a va P - II chorak burchaklari ekani ma’lum va 51110;=-;-,
   

IS •

cosB = —- bo‘lsa, cos(a+p) ni hisoblang.

17

4. 
   To‘g‘ri burchakli uchburchakning o‘tkir burchagi sinusi, ko- sinusi, tangensi va kotangensi ta’riflarini ifodalang. Ikki to‘g‘ri bur- chakli uchburchakning o‘tkir burchagi sinuslari tengligi haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Rombning tomoni 3,4 m, diagonallaridan biri 6 m. Rombning yuzini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   100 g qovoqdan 8 mg vitamin С olinadi. 100 mg vitamin С olish uchun qancha qovoq kerak bo‘ladi?
   
2. 
   To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 100 m, yuzi esa 600 m² bo‘Isa, uning uzunligi va kengligini toping.
   

j 2 СЧ 1

3. 
   Funksiyaning aniqlanish sohasini toping: I^{х +} .
   

V x-\

4. 
   To‘rtburchakka tashqi chizilgan aylana haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Ikkita o‘xshash ko‘pburchaklarning mos tomonlari o‘zaro 3:2 nisbatda. Bu ko‘pburchaklarning perimetrlari yig‘indisi 14,5 dm. Ko‘pburchaklarning perimetrlarini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   Avtomobil har 100 km masofaga yozda 8 litr, qishda 8,8 litr benzin sarflavdi. Qishki norma yozgi normadan qancha foiz ko‘p?
   
2. 
   Ildizlari .y, = 3-2^5,x₂ = 3 + 2yj5 bo‘lgan kvadrat tenglama tuzing.
   
3. 
   к ning qanday qiymatida y = — funksiya grafigi a(-5>/2;V2)
   

x ' ^;

nuqtadan o‘tadi. Shu grafikni yasang.

4. 
   Urinma va vatardan hosil bo‘lgan burchakni o‘lchash haqidagi teoremani isbot qiling.
   
5. 
   Agar ^fl(U~2), 6(0;3), c(-2;3) ekani ma’lum bo‘lsa, p- 2cib + c vektoming koordinatalarini toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   5 ta nasos 3 soat ichida 1800 chelak suv tortib chiqardi. Shun- day 4 ta nasos 4 soat ichida qancha suv tortib chiqaradi?
   

Kater daryo oqimi bo‘ylab 24 km masofani bosib otdi va orqa- ga qaytib keldi. Bunda butun marshrut uchun 2 soat 20 minut vaqt sarflandi. Agar katerning turg‘un suvdagi tezligi 21 km/soatga teng bo‘lsa, daryo oqimining tezligini toping.

2. 
   Kasrning qiymatini toping: ^>0~*. ...... bunda x= -9
   

6-7x + x³

3. 
   Vektorlar, kolinear vektorlar, vektorlarning tengligi ta’riflarini ifodalang. Misollar keltiring.
   
4. 
   Radiusi 4 sm, markaziy burchagi 120° bo‘lgan yoyning uzunligi biror aylana uzunligiga teng. Ushbu aylananing radiusini aniqlang.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   5 kg olma va 3 kg uzum uchun 30 000 so‘m to‘landi. Uzum- ning bir kilogrami olmaning bir kilogramidan 2 000 so‘m qimmat tursa, har bir mevaning bir kilogrami necha so'mdan?
   
2. 
   Tenglamalar sistemasini grafik usulda yeching: J^X "^V .
   

[2x + 3y = 6

3.7 va 25 sonlari orasiga berilgan sonlar bilan birgalikda arifme- tik progressiya tashkil qiladigan 6 ta son joylashtiring.

4. 
   Vektorlarni qo‘shishning uchburchak va parallelogramm qoida- larini ifodalang.
   
5. 
   To‘g‘ri to‘rtburchakning perimetri 24 sm, bir tomoni ikkinchi tomonidan 1,4 sm ga katta. Diagonallari kesishgan nuqtadan tomon- larigacha bo‘lgan masofani toping.
   

7. 
   BILET
   

1. 
   2 kg suvga, 70 - foizli 8 kg sulfat kislotasi aralashtirildi. Hosil bo'lgan aralashmaning konsentratsiyasini protsentlarda aniqlang.
   
2. 
   Ikkita avtomobil bir shahardan ikkinchi shaharga tomon yo‘lga chiqdi. Birinchi avtomobilning tezligi ikkinchisinikidan 10 km/soat ko‘p bo'lganligi sababli belgilangan joyga 1 soat oldin yetib bordi. Shaharlar orasidagi masofa 560 km bo‘lsa, har bir avtomobilning tez- ligini toping.
   
3. 
   Ifodani soddalashtiring: sin(27i+a)+cos(7i+a)+sin(-a)+cos(-a).
   
4. 
   Ko‘pburchaklarning o‘xshashligi, o‘xshashlik koeffitsienti ta’rifini ifodalang. 0‘xshash uchburchaklar yuzalari nisbati haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Berilgan: AABC a=14, 6=18, c=20. Topish kerak: A A, ZB, ZC.
   

7. 
   BILET
   

Gripp kasalligi davrida, darsga kelmagan o'quvchilar soni

kelganlarining — qismini tashkil qildi. Sinfdan yana bitta oquvchi

⁶ 1 ketganidan so^lng, kelmaganlar soni kelganlarning — qismiga teng

bo‘ldi. Sinfda nechta o'quvchi o‘qiydi?


2. Tengsizliklar sistemasini yeching:
8x +12 > 2x 2(x + 2) + 3 > 7.

0,5(x +1) > 2

3. 
   ;?=8, q=2, S=765 boigan geometrik progressiyaning birinchi va oxirgi hadini aniqlang.
   
4. 
   To‘g‘ri burchakli uchburchaklarning o‘xshashlik alomatlarini ifodalang. Gipotenuzasi va katetiga ko‘ra o'xshashlik alomatini isbotlang.