O. F. Fayzullayev, O. O. Fayzullayev, L. U. Maxmudov



Download 2,17 Mb.
bet10/66
Sana01.02.2023
Hajmi2,17 Mb.
#906290
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   66
Bog'liq
2 5336991744296748851

1.77. Yuqori oksidi RO3 bo‘lgan elementning vodorodli birikmasi tarkibida 2,47 % vodorod bo‘lsa, bu qaysi element? (Javob: selen).
1.78. Nomalum elementning vodorodli birikmasi H2X formulaga javob beradi, uning kislorodli birikmasi tarkibida 20,0 % kislorod bor. Bu qaysi element?
Yechish: Masalani yuqoridagiday yechish mumkin, bunda:

bo‘ladi. Qaysi element haqida gap yuritilayotganligini topish uchun bu qiymatni galma-gal 2, 3, 4 va h.k. sonlarga ko‘paytiramiz: Ar=32.2=64. Nisbiy atom massasi 64 bo‘lgan mis elementi vodorodli birikma hosil qilmaydi. Ar=32.3=96. Nisbiy atom massasi 96 bo’lgan molibden elementi ham vodorodli birikma hosil qilmaydi. Ar=32.4=128. Nisbiy atom massasi 128 bo‘lgan element tellurning vodorodli birikmasi H2X formulaga to‘g‘ri keladi. Demak, bu element tellur ekan.
1.79. VA guruh elementlaridan birining kislorodli birikmasi tarkibida 74,07 % kislorod bo‘lsa, bu qaysi element?
(Javob: azot).
1.80. Valentligi 3 ga teng bo’lgan metall oksidining 40 g massasini qaytarish uchun 1,5 g vodorod sarflangan. Bu qaysi metall?
Yechish: Eng avvalo reaksiya tenglamasini tuzamiz:
Me2O3+3H2=2Me+3H2O.
Masalani reaksiya tenglamasi bo‘yicha yechish mumkin, buning uchun proporsiya tuzamiz:
40:x=1,5:6,0; x=160 g.
Demak, oksidning molekulyar massasi 160 ekan. Endi molekulyar massani topish formulasi asosida:
Mr(Me2O3)=2Ar(Me)+3Ar(O)=160
ni yozish mumkin.
Bundan , ya’ni uch valentli metall temir ekanligi ma’lum bo‘ladi.
1.81. Noma’lum xlorid tuzi tarkibida 31 %, nisbiy atom massasi 47,9 ga teng metall bo‘lsa, shu metallning valentligi qanday bo‘ladi?
Yechish:
formuladan Demak, metall uch valentli ekan.
1.82. Sulfat kislotada 1,68 g noma’lum metall eritilganda metalning 4,56 g massali sulfati hosil bo‘lgan. Metallning ekvivalentini aniqlang.
Yechish: 1,68 g massali metall 4,56 g massali sulfat hosil qilgan, shu sulfatga qancha sulfat ion to‘g‘ri kelishini topamiz:
m(SO42-)=m(MeSO4)–m(Me)=4,56–1,68=2,88 g.
Demak, 1,68 g metallga 2,88 g sulfat ion to‘g‘ri kelar ekan. Bundan 96:2,88=98:x; x= 2,94 g sulfat kislotaga to‘g‘ri keladi.
Metallning ekvivalenti:
1.83. 5,64 g metall nitrati konsentrlangan sulfat kislota bilan ishlanganda, shu metalning 4,8 g sulfati hosil bo‘lgan bo‘lsa, qaysi metalning nitrati olingan?
Yechish: Metall nitratining massasi sulfatining massasidan katta. Demak, metall bir valentli emas.
Agar metall ikki valentli bo‘lsa:
Me(NO3)2+H2SO4MeSO4+2HNO3
reaksiya sodir bo’ladi. Nitrat va sulfatning molekulyar massalarini M[Me(NO3)2]=Me+2·62; M(MeSO4)=Me+96 topib, proporsiya tuzsak:

Bundan Ar(Me)=64. Bu yechim masala shartini qanoatlantiradi. Demak, metall mis bo‘lishi mumkin.
Agar metall uch valentli bo‘lsa:
2Me(NO3)3+3H2SO4Me2(SO4)3+6HNO3
reaksiya sodir bo‘ladi. Nitrat va sulfatning molyar massalari asosida proporsiya tuzsak:
yoki Ar(Me)=96.
Metall molibden bo‘lishi ham mumkin.
1.84. Tarkibida 10,4 g massali MeCl2 bo‘lgan eritmaga tarkibida 7,1 g M2SO4 bo‘lgan eritma ta’sir ettirilganda 11,65 g massali MeSO4 hosil bo‘lgan. Qaysi xloridga qanday sulfat ta’sir ettirilgan?
Yechish: Reaksiya tenglamasi:
MeCl2+M2SO4MeSO4+2MCl.
MeCl2 ning molekulyar massasi: Mr=Me+71 va MeSO4 ning molekulyar massasi: Mr=Me+96 dan va berilganlardan foydalanib proporsiya tuzsak:
. Bundan Me=137.
Tenglama bo’yicha proporsiya tuzsak: g/mol.
M2SO4 ning molekulyar massasi: Mr=2M+96. Bundan M=23. Bu natriyga to‘g‘ri keladi. Demak, BaCl2 ga Na2SO4 ta’sir qilingan va natijada BaSO4 olingan ekan.
1.85. Oltinchi guruh elementining vodorod bilan hosil qilgan birikmasi tarkibida 5,9 % vodorod bo‘lsa, bu qaysi element ekanligini toping. (Javob: oltingugurt).
1.86. 27,4 g ikki valentli metall suv bilan ta’sirlashganda 4,48 l (n.sh.) gaz ajralib chiqqan bo‘lsa, qanday metall suv bilan ta’sirlashgan? (Javob: bariy).
1.87. 4 g ikki valentli metall oksidi vodorod bilan qaytarilganda 0,9 g suv hosil bo’lgan bo‘lsa, qaysi metall oksidi qaytarilgan? (Javob: mis).
1.88. 8,1 g ikki valentli element oksidi bilan ta’sirlashish uchun 7,3 g vodorod xlorid sarflangan bo‘lsa, qaysi metall oksidi olingan? (Javob: rux).
1.89. 2,08 g noma’lum metallning kislota eritmasi bilan ta’sirlashuvidan 896 ml vodorod ajralib chiqqan bo‘lsa, noma’lum metallni aniqlang. (Javob: xrom).
1.90. 20 g massali noma’lum ikki valentli metallning suv bilan ta’siridan 11,2 l vodorod ajralib chiqqan bo‘lsa, qaysi metall olinganligini aniqlang. (Javob: kalsiy).
1.91. 19,7 g massali ikki valentli metall karbonati parchalanganda 2,24 l uglerod (IV)-oksid hosil bo‘lgan bo’lsa, qaysi metall karbonati parchalangan? (Javob: bariy).
1.92. Molyar massasi 17 g/mol bo‘lgan 6,8 g noma’lum modda kislorodda yondirilganda 5,6 g azot va 10,8 g suv hosil bo‘lgan bo‘lsa, qaysi modda yondirilgan? (Javob: ammiak).
1.93. Massasi 17 g bo‘lgan noma’lum modda kislorodda yondirilganda 32 g oltingugurt (IV)-oksid va 9 g suv hosil bo‘lgan bo‘lsa, qaysi modda yondirilgan? (Javob: vodorod sulfid).
1.94. Oksidlanish darajasi +6 bo‘lgan elementdan hosil bo‘lgan 0,8746 g massali ikki negizli kislota parchalanganda shu kislotaning 0,8116 g angidridi hosil bo‘lgan bo‘lsa, qaysi kislota parchalangan? (Javob: H2WO4).
1.95. Massasi 3,2 g bo‘lgan metall suv bilan ta’sirlashganda 1,792 l (n.sh.) vodorod ajralib chiqqan bo‘lsa, metallning ekvivalentini toping. (Javob: 20).

Download 2,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish