Namangan tuman

Asosiy nosozliklar va texnikaviy xizmat ko‘rsatish

Dvigatellar ish jarayonining buzilishi gaz taqsimlash mexanizmida klapanlaming uyaga zich olirmasligi va taqsimiagich valining o‘qiy siljishining ko‘payishi natijasida yuzaga kelishi 100 niumkin. Klapanlaming uyada zich olirishm m g buzilish sabablari klapanlar o'zagi uchi bilan koromislo mushtumi orasidagi tirqishning o‘zgarishi (ko‘pavishi); klapanlar o‘zagining volialtiruvchi vtulkasida siqilib qolishi; klapanlar belchalarida (faskalari) va uya egarlarida quioim hosil boiishi yoki buzilishiar; klapan prujinalari elastikligining yo‘qotilishi yoki sinishidir. Klapan o'zaklari bilan koromislo mushtumi orasidagi tirqish qiymatining ko‘payishida klapan mexanizmida taqillashlar paydo boiadi, silindrlami aralashma yoki havo bilan toldirish va ularni ishlatilgan gazlardan tozalash yomonlashadi. Tirqishlaming kamayishida, klapan o‘zaklarinmg yo‘naltiruvchi vtulkada tiqilib qolishida, klapanlar kallagining belchasida va ularning uyasida qurum yoki buzilishlar boiganda, prujinaning elastikligi yo‘qolganda yoki singanda dvjgatelning silindrlarida kompressiya yomonlashadi (pasayadi), kiritish va chiqarish quvur olkazgichlarida davriy ravishda taqillashlar paydo boiadi. Bunday nosozliklar natijasida dvigatelning quvvati kamayadi va yoqilgl sarfi ko‘pavadi. Texnik xizmat ko£rsatish qoidasiga binoan silindrlar kallagining mahkamligini, koromislo o‘qining tayanchlarini va gaz taqsimlash mexanizmining boshqa detallarini davriy ravishda tekshirish va tortib turish, dekompressiya mexanizmida (A-41, A-01M, Д-160 dvigatellarida) klapanlar o'zaklarining uchlari (toretsi) bilan koromislo mushtumi orasidagi tirqishlami hamda taqsimiagich valining o‘qiy siljishini tekshirish va rostlab turish kerak. Klapanlaming o‘zak uchlari va koromislo mushtumi orasidagi tirqish, odatda, dvigatelning sovuq holatida rostlanadi. Klapanlardagi tirqishning belgilangan qiymatlardan chetga chiqishi (katta yoki kichik boiishi) dvigatel tejamkorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, va’ni bunda quwat kamayadi, yoqilg£i sarfi esa oshadi. Undan tashqari, gaz taqsimlash mexanizmining detallari ishdan chiqadi. Klapanlar tirqisliining katta holishi va ularning egarlarga zich olirmasligi klapan kailagl belchasi va egarining kuvishiga olib keladi. Tirqish katta boiganda klapan joylashgan zonada taqillashlar paydo boiadi. Ayrim avtotraktor dvigatellari klapanlarining issiqlik tirqishlari quyidagi jadvalda keltirilgan. Klapanlari yuqorida osma joylashgan dvigatellarda (A-41 dvigatellarida), bu tirqish quyidagi ketma-ketlikda rostlanadi:

1. Dekompressiya mexanizmining tortqichi bo'shatiiadi va silindrlar kallagining qalpog‘i olinadi. 2. Gaykali kalit bilan dekompressiya mexanizmi qo‘shiladi. 3. Birinchi silindr porsheni YUCHN ga o‘matiladi. Buning uchun birinchi silindming kiritish va chiqarish klapanlari yopiq holatiga kelgunga qadar dizelning tirsakli vali aylantiriladi. Keyin maxovik karteridan o'rnatuvchi shpilka burab chiqariladi va uning rezbasiz qismi bilan yana shu teshikka maxovik sirtiga taqalguncha tiqiladi. Shpilkani bosib turib, maxovik sirtidagi chuqurga tushguniga qadar tirsakli val asta-sekin aylantiriladi. 4. Dekompressiya mexanizmi ajratiladi va shu bilan birinchi silindming ikkala klapanlarida klapan o‘zak uchi va koromislo tayoqchasi orasidagi tirqish A tekshiriladi (4.10-a rasm). U 0,25...0,30 mm bolishi kerak. 5. Rostlash vintining kontrgaykasi bo‘shatiladi. Undan keyin kontrgaykani kalit bilan tutib turtib vintni burab kiritiladi (agarda tirqishni kamaytirish kerak bolsa) yoki burab chiqariladi (agarda tirqish ko'paytirilsa o‘matilgandan so‘ng) vint (13) kontrgayka (12) bilan mahkamlab qotiriladi va tirqish yangidan tekshiriladi. Shtanga (14) ni o‘z o‘qi atrofida burab, uning erkin aylanishiga amin boigan holda tirqish yangidan tekshiriladi. Birinchi silindr klapanlarim rostlashni tugallab, shpilkani sug‘urib olinadi va uni maxovik karteridagi rezbali teshikka burab kiritiladi. Undan keyin birinchi silindr dekompressiya mexanizmi rostlanadi. Vint (6) ning o‘qi vertikal holatga kelgunga qadar valik (1) ni (4.8- e rasm) buriladi va kontrgayka (7) ni bo‘shatiladi. Klapan o‘zak uchi bilan koromislo mushtumi orasidagi tirqish 0,25—0,30 mm bolgunga qadar vint (6) ni burab kiritiladi yoki chiqariladi. Keyin vint bir aylanishga qaytariladi va kontrgayka (7) qaytariladi. Undan keyin dizelning boshqa silindrlari klapanlarining tirqishlari tekshiriladi hamda rostlanadi. Tirsakli valni birinchi yarim aylanaga burab (180° burchakka), uchinchi silindr klapanlarining tirqishlari rostlanadi.