Mustaqil ish mavzu: jismlarning inersiya momentini hisoblash guruh


Boshqa jismlar ta’siri qancha kam bo‘lsa, jismning harakat tez­



Download 405,55 Kb.
bet9/9
Sana18.01.2022
Hajmi405,55 Kb.
#386705
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Fizika Mustaqil ish

Boshqa jismlar ta’siri qancha kam bo‘lsa, jismning harakat tez­

ligi miqdori shuncha kam o‘zgaradi va uning harakat trayek­

toriyasi to‘g‘ri chiziqqa shuncha yaqin bo‘ladi.

Agar jismga boshqa jismlar tomonidan hech qanday kuch ta’sir etmasa, u qanday harakat qiladi? Buni tajribada ko‘rsa bo‘ladimi? Bu savollarga XVII asr boshlarida italyan olimi Galileo Galiley tajribalar yordamida javob berishga harakat qilib ko‘rdi. Natijada, agar jismga boshqa jismlar ta’sir etmasa, u tinch holatda yoki Yerga nisbatan to‘g‘ri chiziqli tekis harakatda bo‘lishi aniqlandi. Inersiyaning namoyon bo‘lishiga juda ko‘p duch kelamiz. Masalan, agar tez harakatlanayotgan velosiped to‘siqqa urilsa, velosipedchi oldinga uchib ketadi (62-rasm).





8-rasm. Aravacha harakatiga turli to’siqlarning ta’siri

Chunki bu holda u o‘zining harakatdagi holatini birdan to‘xtata olmaydi. Avtobus to‘satdan yurib ketsa, uning ichida turgan odam orqaga tislanib ketadi. Bunga sabab, tinch turgan odamning gavdasi birdaniga harakatga kela olmaydi.



Jismning boshqa jismlar ta’siri bo‘lmaganida o‘zining tinch yoki to‘g‘ri chiziqli tekis harakatini saqlash xossasi inersiya deyiladi.

Inersiya borligi tufayli jismning tezligini to‘satdan oshirib yoki kamaytirib bo‘lmaydi. Jism holatini o‘zgartirish uchun ma’lum vaqt kerak. Ma‘lum tezlikda kelayotgan avtomobil birdaniga to‘xtay olmaydi. Shu tez likda kelayotgan poyezd sostavining to‘xtashi uchun yana ham ko‘proq vaqt va masofa kerak bo‘ladi. Shuning uchun yurib ketayotgan transport vositasi oldini kesib o‘tish juda xavfli. Transport vositasining to‘xtashi davomida bosib o‘tgan yo‘li tormozlanish masofasi deb ataladi.
Download 405,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish