Mundarij a kirish


Quyidagi qo'shimchalar o'zakdan keyin qo'shilib nisbiy sifat yasovchi qo'shimchalardir



Download 57,42 Kb.
bet14/18
Sana30.04.2022
Hajmi57,42 Kb.
#598612
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Bog'liq
So‘z turkumlarida so‘z yasalishi

Quyidagi qo'shimchalar o'zakdan keyin qo'shilib nisbiy sifat yasovchi qo'shimchalardir.
1. -iy (-biy): ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmetga aloqadorlik ma'nosidagi sifatlar yasaydi: ilmiy, tarixiy,oilaviy, tashkiliy.
2. -simon: ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmet ma'nosiga o'xshashlikni bildiruvchi sifatlar yasaydi:odamsimon, butasimon, tuxumsimon, toshsimon kabi.

  1. -lik: ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmetga xoslik ma'nosidagi sifatlar yasaydi: toshkentlik,farg'onalik kabi.

  2. -gi, -ki, -qi: ot ravish, va ko'makchilarga qo'shilib, o'rin,payt va joyga xoslikni bildiruvchi sifatlar yasaydi: kuzgi, qishki,tashqi, ichki, hozirgi.

  3. -dagi: ot negizlarga qo'shilib, o'ringa xoslikni bildiruvchisifatlar yasaydi: uydagi, ko'chadagi.

Smtaktik usul bilan qo'shma va juft sifatlar yasaladi. Ikki yoki undan ortiq so'zlardan tashkil topib, bir belgi anglatiladigan sifatlar qo'shma sifatlar deyiladi. Qo'shma sifatlar tarkiban quyidagicha bo'ladi:

  1. ot+ ot shaklida: mehmondo'st, sohibjamol, jigarrang.

  2. sifat+ot shaklida: sofdil, oqko'ngil, olijanob.

  3. son+ot shaklida: uchburchak. besh xonali.

  4. ot+ fe'l shaklida: tinchliksevar. erksevar.

  5. ravish +fe'I shaklida: ertapishar, kechpishar.

Bir umumiy belgi asosida ikki sifatning teng bog'lanishidan hosil bo'lgan sifatlar juft sifat deyiladi. Juft sifatlar quyidagicha hosil;bo'ladi:

  1. Ma'nodosh yoki ma'nosi bir-biriga yaqin bo'lgan sifatlarningbirikuvidan: tinch-totuv, egri-bugri, qing'ir- qiyshiq.

  2. Qarama-qarshi ma'noli sifatlarning birikuvidan: yaxshityomon, katta-kichik, uzun-qisqa.



    1. Fe’l va ravish yasalishi

Hozirgi o'zbek tilida feilar affiksatsiya usuli bilan (tish-la, toza-la, xayr-lash, kо‘p-ay. gumon-sira, ikki-lan, yo‘l-iq, yilt-ira kabi) va kompozitsiya usuli bilan (hikoya qil g'ayrat qil, ijod et, olib kel, tashlab ket, ochib tashla, solib ol, sanab ol kabi) yasaladi.

Download 57,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish