Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
27
«Allohim, sen bu zaminni sajdagoh qilgin», deb iltijo etgan holda himoyasiga olgan 
shaharda joylashgan. 
Ka'baning turfa ma'nosi bor. Ulardan biri Qora tosh - Hajar ul-asvadga tegishlidir. 
Ziyoratchilar uning oldiga borganda toshning mo‘‘jizaviyligini ham yaqindan his qiladi. 
Ali ibn Abu Tolibning rivoyat qilishicha, Alloh ahd
[44]
 yubormoqchi bo‘lganida uning 
yozuvlarini qora toshga joylagan, shuning uchun kimki Ko‘hna uyning atrofini 
aylanayotib, Qora toshga qo‘l tekkizsa, quyidagi mazmunda iltijo qilgan bo‘ladi: «Ey, 
Allohim! Bu senga bo‘lgan e'tiqod, senga tavba qilish va haqiqat sening yozuvlaringda 
ekanini ta'kidlashdir!».
[45]
Shuning uchun Ka'ba o‘z holicha hech narsa emas, faqat tosh va qorishmadan iborat 
to‘rtburchak imoratdir. U ziyoratchilarga o‘zligining ibtidosini tanishtiradi va eslatib 
turadi. Alloh dunyo yaratilmasidan burungi zamon haqida bunday deydi: 
Rabbingiz Odam o‘g‘illarining bellari (pushti kamarlari)dan zurriyotlari (ruhlari)ni olib, 
ularni o‘zlariga guvoh qilib turib: Men rabbingiz emasmanmi?» (dedi). (Ular): «Yo‘g‘e! 
(Rabbimizsan!) guvohlik berdik», - dedilar. Qiyomat kuni: "Biz bundan g‘ofil (bexabar) 
edik" yoki "Oldindan ota-bobolarimiz mushrik bo‘lganlar. Biz ulardan keyin kelgan 
zurriyot bo‘ldik. (O'sha) nohaq kishilarning fe'llari sababli bizni halok qilasanmi?" 
deyishlarini (bilganimiz uchun shunday qildik)
[46]
. 
Biz Allohning uyini ziyorat qilganimizda, biz Yaratuvchining barcha mavjudot va tafakkur 
manbai ekanini anglagan holda, o‘zimizni uning izmiga topshirgan lahzalarda Buyuk 
Ahdni esda tutishimiz kerak bo‘ladi. Imom Termiziy keltirgan hadisga ko‘ra, Qora tosh 
haqida 
«yaqutatun min yavaqut al-janna»
, ya'ni 
jannatdagi yoqutlaridan biri
, 
deyiladi.
Haj payti Ka'bani ziyorat qiluvchilar yoki unga yuzlanib salot aytuvchilar tasavvurida 
Baytullohning vazifasi - Yer yuzidagi turli-tuman narsalarning markazi va paydo bo‘lgan 
joyi bo‘lishdir. Kompasning to‘rtala asosiy mili ham Ka'ba joylashgan yerni ko‘rsatadi. 
Uning qoraligi tungi osmonning, jannatning qoraligini, bandalar rabbisining biru borligini 
esga tushiradi. Alloh falaklarda va yerda biz uchun belgilar borligini aytadi. Yaqinda 
astronomlarning aniqlashicha, qora tuynuklar atrofida spiralsimon galaktikalar aylanar 
ekan. Ko‘rkam koinotga, ruhiy girdoblarga yozilgan qudratli ramz bizni kvant 
mexanikasi hamda vaqt va makon o‘z ahamiyatini yo‘qotadigan noma'lumliklar sari 
chorlaydi.
Shuning uchun musulmonlarning Ka'baga nisbatan tuyadigan shavqi uning binosi tufayli 
emas. Albatta, bu muqaddas bino yaratilgan boshqa narsalardan kam emas. Shavq esa 
o‘zimizning kelib chiqishimizga, yaratganning huzurida bo‘lgan vaqtdan tashqaridagi 
shavkatli zamonlarga bo‘lgan sog‘inchdir, entikishdir. 
Shavq islomning asosiy hissidir. U yuraknikidir: yurak Ka'baning ulug‘vorligini biladi, aql 
esa buni tushunmaydi, uni bor-yo‘g‘i balandligi 12 kubometr, deb o‘ylaydi. Jaloliddin 
Rumiy shunday degan ekan:

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
28
Aql, dunyoda bor-yo‘g‘i 6 ta yo‘nalish bor, shundan boshqa yo‘l yo‘q, deydi. Muhabbat, 
yo‘l bor, men ko‘p marta sayohat qilib keldim, deydi.
U keyinchalik shunday degan edi: 
Aql haj qilish uchun tuya topguncha, muhabbat Ka'bani bir marta aylanib bo‘ldi. 
Islom dinining asosiy hissiyoti aslida