Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
119
Na ko‘rar biror ko‘z, na muslim tili 
Uning rivoyatin so‘zlamay qolmas. 
Kimki cho‘qinmasa, boshiga qilich 
Solinar bir kuni, qutulolmaydi. 
Avliyo bolaga kimki cho‘qinsa, 
Nasoro bo‘ladi va xochli bo‘lar, 
Birodar singari qutlanadi u. 
Muslimlar uyiga o‘tlar qo‘ydik biz, 
Kuyib, kunpayakun bo‘ldi barchasi, 
Shayton malaylari qolmaydi omon! 
Setinyedan musulmonlar ko‘p bo‘lgan 
Cheklitchega shoshib ravona bo‘ldik; 
Ba'zilarin tikkalayin so‘ydik biz, 
Hammasining uyi lovullab yondi, 
Katta-kichik masjid qolmadi omon, 
Barining o‘rnida kultepa qoldi - 
Nafratlanmog‘iga uni ko‘rganlar. 
[414]
 
Serbiyaning millatchilarni xursand qiladigan, liberallarni tashvishga soladigan ushbu 
milliy epik poemasi pati yulingan tovuqqa o‘xshab qolgan Yugoslaviya maktablarida 
o‘qitiladi va e'zozlanadi
[415]
.
Uzoq Sharqda rus, xususan, kazaklarning musulmonlar hukmronlik qilgan Volga, Sibir va 
Kavkazdagi yerlarni tortib olish xususidagi rivoyatlari haliyam og‘izdan-og‘izga o‘tib 
yuradi. Ular tatarlarga qarshi shafqatsiz kurashchi Ivan IV Grozniy va tatarlar ustidan 
g‘alaba qozonish uchun tunu kun ibodat qilgan va qurdirgan monastiri Rossiyadagi eng 
katta ibodatxonalardan biri bo‘lgan, "Rossiya me'mori" rodonejlik avliyo Sergiy singari 
shaxslar tufayli o‘sha rivoyatlar butun millat iftixori ramziga aylanib ketdi. 
"Dmitriy 
Donskoy balladasi"
rus adabiyotining tamal toshini qo‘ygan adabiy asarlar qatoriga kiradi 
va islomga qarshi urush ochishning yangi Vizantiyacha da'vatidir. U ruslarning milliy 
o‘ziga xosligi poydevorini qo‘ygan muqaddas ziddiyat hissini aks ettiradi
[416]
. Bu asar 
mazmuni va ohangiga ko‘ra, "Vseslav" epik dostonidan farq qilmaydi: 
Kattadir, kichikdir, omon qo‘ymangiz, 
Ular saltanatda urchib ketmasin. 
Faqat tanlab oling ba'zilarini, 
Oz ham emas, ko‘p ham emas, yetti ming - 
Huriliqo sanam qolsalar bo‘ldi
[417]
.
Rossiya keyinchalik ispan inkvizitsiyasini rivojlantirishga kirishib, uning ba'zi bir pozitsiya 
- turimlari va usullarini o‘zida joriy qila boshladi
[418]
.
Frantsiyada esa tarixchi Fernan Brodel (1902-1985) Puatye jangining "