Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

1.4. Investitsiyalash shakllari va ko‘chmas mulkka  
investitsiyalash biznesning qismi sifatida 
 
Ko‘chmas mulkka investitsiyalash – investitsiyalashning asosiy 
shakllari:  ko‘chmas mulk obyektlarini sotib olishga (kvartiralar, uylar 
va boshqalar); ulushli qurilishda qatnashishga; ipotekaviy qimmatli 
qog‘ozlarni sotib olishga (masalan, qatnashishning ipotekaviy sertifikat-
lari); ko‘chmas mulk fondlarida qatnashishga. 
Kvartirani bevosita sotib olishga va ulushli qurilishda ishtirok etish 
haqida so‘zlaganda ko‘chmas mulkka investitsiyalarning prinsipial mos 
kelishini aytib o‘tish lozim. Ulardagi farq investitsiyani daromadliligi-
ning ulushli qurilishda qatnashish holatida foydalilikni o‘sishida (quruv-

---

 
36
chiga bo‘lgan risk, ishni bajarilishini keyinga qoldirish va ularni 
qiymatini o‘zgarishi riski va boshqalar). Qurilishni investitsiyalash yoki 
tayyor kvartirani sotib olish qarorini qabul qilayotganda (kelajakda daro-
mad topish maqsadida) shuni bilish lozim: «daromadli» kvartira va od-
diy kvartiraning o‘rtasidagi farq sezilarlidir. Ushbu masalani hal etish 
uchun, elementar buxgalter hisobi nazariyasiga murojaat etsa bo‘ladi. 
Aktivlar – bu daromad keltiruvchilar, passivlar esa – bu pul vositalarini 
ketkazuvchilardir. Kvartirani unda yashash uchun sotib olganda, kvartira 
uning sohibi uchun «aktiv» bo‘lib qoladi deganlar adashadi. Kvartira – 
jonsiz bo‘lishiga qaramay, u diqqat talab qiladi, bu esa muayyan xarajat-
lar demakdir. Daromadni kvartira, faqat investitsion mexanizmning tar-
kibiy qismi bo‘lgandagina, olib kelish mumkin.  
Oddiy kvartirani «daromadli»ga aylantirish, investitsion huquq-
larni sotib olish yo‘li bilan sodir bo‘ladi. Yoki ko‘chmas mulk investori 
qurilishning har qanday bosqichida investitsion huquqni sotib olayotgan-
da, allaqachon tayyor turar-joyni yuritadi. 
Ko‘chmas mulk bozorida doimiy narx oshishi (20-40% yiliga) va 
so‘nggi yillarda mamlakatdagi barqaror iqtisodiy holat, ko‘chmas mulkka 
investitsiyaning turli ko‘rinishlari bilan shug‘ullanib, daromad olishga 
imkon beradi. 
Aholining o‘suvchi jamg‘armalari shu haqida xulosa qilish imkonini 
beradiki, ko‘chmas mulk bozorida o‘sish tendensiyasi yuz bermoqda. U 
bilan tengma-teng borgangina, g‘alaba qozonadi.