Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

Uchinchidan, bank kreditining xususiyati uning o‘ch oluvchilik xusu-
siyatidir, ya’ni mijoz tomonidan kredit tashkilotini pul vositalaridan foyda-

---

 
30
langanligi uchun foizlarni muayyan muddat ichida to‘lab borishi – odatiy 
qarz shartnomasida esa, ham o‘ch oluvchi ham uning teskarisi uchraydi. 
To‘rtinchidan, kreditning ta’minlanganligi. Kreditining o‘z vaqti-
da qaytishini ta’minlash uchun banklar garov, kafillik, boshqa bank ka-
folati va yana bank amaliyoti bo‘yicha boshqa shakldagi majburiyatlarni 
qabul qiladi. 
Beshinchidan, qarz shartnomasidan farqli ravishda, kredit shartno-
masi qarz vositalarini aniq maqsadlarni ko‘rsatishlik bilan to‘laqonli 
foydalanishni talab etadi. 
Oltinchidan, kredit shartnomasi tuzilishi shart va u yozma shaklda 
bo‘ladi. Bunday rasmiylashtirishning majburiyligi joriy qonunchilik 
bilan (820 b. RF DK) ko‘rsatilgan, buning bilan yozma shaklda tuzilma-
gan shartnoma qonuniy kuchga ega bo‘lmaydi. 
Yettinchidan,  joriy qonunchilikka mos ravishda, kredit shartno-
masi bo‘yicha pul vositalari (bank ssudalari shartnomasi) qarz oluvchi 
shirkatga faqatgina naqd bo‘lmagan ko‘rinishda berilishi mumkin. 
Tijorat banklari tomonidan shirkatlarga kreditlarni taqdim etilishi 
kredit shartnomasi asosida amalga oshiriladi, bu esa boshqacha qilib 
aytganda, bank ssudasi shartnomasidir. Kreditni taqdim etish qoidalari, 
tartiblari va kredit shartnomalarini tuzish shartlarini tijorat banklari mus-
taqil ravishda RF MBning tavsiya va ko‘rsatmalarini hisobga olib, ishlab 
chiqishadi.  
U yoki bu qarz oluvchiga kredit berishning maqsadga muvofiqlik-
ligi haqidagi masalani hal qilish uchun, o‘sha tomon tijorat bankiga 
quyidagi hujjatlarni taqdim etishi kerak:  
– kreditni olish uchun ariza; 
– qarz oluvchining notarius tasdiqlagan ta’sis hujjatlari nusxasi 
(shirkat, ustav, ta’sis shartnomasi ro‘yxati to‘g‘risidagi guvohlik); 
– soliq inspeksiyasi tasdiqlagan, so‘nggi hisob kuniga balans; 
– loyihani bajarishligini texnik – iqtisodiy asoslanganligi; 
– bitimni tasdiqlovchi shartnomalar nusxasi; 
– notarius tasdiqlagan shirkat rahbari, bosh buxgalter imzosi va 
muhr izi namunasi bilan bank kartochkasi; 
– kreditni ta’minlanganligini tasdiqlovchi hujjatlar (qarz shartno-
masi, kafillik shartnomasi, bank kafolati va b.). 
Qarz oluvchining moliyaviy holati va boshqa holatlarda ko‘rsatil-
gan ro‘yxat kengayishi mumkin. 

---

 
31
Berilgan hujjatlarning tahlili natijasida, qarz oluvchining xo‘jalik-
moliyaviy faoliyatini, uning ishdagi mavqei, to‘lovga qobiliyatliligi 
(ayniqsa, agar ancha katta summani muayyan muddatga taqdim etilayot-
gan bo‘lsa) tadqiqot qilish va baholash natijalarini o‘tkazish mumkin, 
kreditni berish to‘g‘risida qaror qabul qilinadi. Kredit bitimini rasmiy-
lashtirish shartnomani imzolash yo‘li bilan amalga oshiriladi. 
Bank krediti. Iqtisodiyotdagi kredit munosabatlarining eng ko‘p 
tarqalgan shakllaridan biri, ularning obyekti sifatida bevosita pul vosita-
larini ssudaga berish jarayoni chiqadi. Markaziy bankdan bu kabi amali-
yotlarni o‘tkazishga lisenziyasi mavjud, faqatgina ixtisoslashgan kredit-
moliyaviy tashkilotlariga amaliyot uchun yo‘l beriladi. Qarz oluvchi 
sifati faqat yuridik shaxslar bo‘lishi mumkin, kredit munosabatlari 
instrumenti bo‘lib kredit shartnomalari yoki kredit kelishuvlari yuzaga 
chiqadi. Bu kredit shaklining daromadi ssuda foizi yoki bank foizi sifa-
tida keladi, uning stavkasi tomonlar kelishuvi asosida, uning o‘sha mud-
datga kelib, o‘rtacha normasi va muayyan kreditlash shartlariga muvofiq 
aniqlanadi. Ularni bir qancha bazali belgilar bo‘yicha sinflanadi.