| |
Divizionalnaya organizatsionnaya struktura
|
Bu yirik kompaniyalar manfaati yo‘lida tuzilgan tashkiliy tuzilmaning shunday turiki, unda funksional tuzilmalar faoliyati samarasiz bo‘lib qoladi. SHuning uchun kompaniya mintaqaviy va mahsulot turlari bo‘yicha hamda istemolchilarga yo‘naltirilgan bo‘linmalarni tashkil etadi.
|
Disfunksional konflikt
|
Dysfunctional conflict
|
Disfunksionalniy konflikt
|
– Nizoning shunday turiki, u xodimlarni o‘z ishidan qoniqish darajasini pasayishiga olib keladi, guruhlar o‘rtasidagi hamkorlikni kamaytiradi va tashkilotning ish samaradorligini pasaytiradi
|
Lavozim vazifalari
|
Job description
|
Doljnostniye instruktsii
|
Bu tashkilotdagi turli xil lavozimni egallab turuvchi shaxslardan talab qilinadigan ko‘nikma va vakolatlar hamda burchlarning qisqacha bayoni
|
Qo‘shimcha imtiyozlar
|
Supplemental benefits
|
Dopolnitelniye lgoti
|
Bu ish haqidan ortiqcha turdagi kasallik kunlari, tibbiy sug‘urta kabi qo‘shimcha to‘lab beriladigan imtiyozlar. Ularni qo‘shimcha to‘lovlar deb ham atashadi.
|
YAgona rahbarlik
|
Unity of command
|
Edinonachaliye
|
Bu tashkilotning shunday tuzilishiki, unda bo‘ysunuvchi vakolatni faqat bitta rahbardan oladi va uni oldida javobgar hisoblanadi
|
Bog‘liq talab
|
Dependent demand
|
Zavisimiy spros
|
Bu talabning bir turi bo‘lib, u tashkilotning mahsulotni biron – bir turini ishlab chiqarish niyatiga bog‘liq bo‘ladi. Bu talab asosan murkkab tarkibli komponentlarni ishlab chiqarish bozoriga xos bo‘ladi.
|
Topshiriqlar
|
Tasks
|
Zadaniya
|
Oldindan yozib qo‘yilgan ish yoki topshirqlar seriyasi bo‘lib, cheklangan vaqt mobaynida tugallangan bo‘lishi kerak.
|
Samara qonuni
|
Law of effect
|
Zakon effekta
|
Motivatsiya nazariyasining ta’limoti bo‘lib, unga ko‘ra odamlar shunday hatti – harakatni takrorlashga harakat qiladilarki, u odamlarning extiyojini qondiradi. ehtiyojni qondirmaydigan hatti – hrakatdan esa qochishga hrakat qiladilar.
|
Dasturlangan qaror
|
Decision, programmed
|
Zaprogrammirovannoye resheniye
|
Tanlov bo‘lib,unga yo‘l ma’lum bir bosqichlar va hatti – harakatlar ketma – ketligi asosida bo‘ladi. Tanlov imkoniyatlari cheklangan bo‘ladi
|
Iyerarxik tuzilma
|
Tall structure
|
Iyerarxicheskaya struktura (tall strusture
|
Tashkilot tuzilmasi bo‘lib, unda ko‘p bosqichli boshqaruv va har bir bosqichga oz sonli boshqaruv hajmi xos bo‘ladi.
|
Maslou bo‘yicha ehtiyojlar iyeraxiyasi
|
Maslow's hyerarchy of needs
|
Iyerarxiya potrebnostey maslou
|
Abraxam maslou bo‘yicha extiyojlarni 5ta guruhga ajratish bo‘lib, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi: fiziologik, xafsizlik, ijtimoiy, hurmat va o‘z – o‘zini namoyon qilish
|
Imitatsiya
|
Simulation
|
Imitatsiya
|
Real vaziyat modelini yaratish jarayoni bo‘lib, unda eksperimentlar bajariladi va vaziyat qanday o‘zgarishini anglab yetishga harakat qilinadi
|
Tajriba va ko‘nikmalarni inventarizatsiya qilish
|
Skills inventory
|
Inventarizatsiya umeniy i navikov
|
Ishchi va xodimlarning ko‘nikmalarini yozma hisobga olish va ko‘nikmalarga ega bo‘lgan ismi sharifini ko‘rsatib chiqish
|
Integratsiya
|
Integration
|
Integratsiya
|
Turli xil tuzilmalarning hatti – harakatlarini birlashtirish jarayoni bo‘lib, u tashkilotning maqsadiga erishiga qaratilgan bo‘ladi.
|
Ijro sifati
|
Quality of performance
|
Kachestvo ispolneniya
|
Sifat ta’limoti bo‘lib, u xizmatlar yoki taklif qilinayotgan tovarlarning shunday darajasini anglatadiki, u mijozlarning extiyojini qoniqtiradi
|
Mehnat qilish sharoiti sifati
|
Quality of work life
|
Kachestvo trudovoy jizni
|
Tashkilotda xodimning mehnat qilishdan o‘zining shaxsiy ehtiyojlarini qoniqish darajasi.
|
Klasik boshqaruv maktabi
|
Classical school of management
|
Klassicheskaya shkola u pravleniya
|
– Boshlang‘ich davrda shakllangan boshqaruv maktabi bo‘lib, u umumiy tamoyillarni identifikatsiya qilish yo‘li bilan boshqaruvni ratsionalashtirishga asoslangan. Ushbu maktab nazariyotchilari o‘ylashganki, biznesning eng yaxshi funksiyalarini aniqlash yo‘li bilan tashkilotning eng yaxshi tizimini topish mumkin
|
“Kafeteriya” tamoyili bo‘yicha kompensatsiya
|
Cafeteria system of compensation
|
Kompensatsiya po printsipu "kafeteriya"
|
Kompensatsiya tizimi bo‘lib, unga ko‘ra ishchi – xodimlarga yo‘l qo‘yilgan darajada qo‘shimcha mukofotlar tizimini tanlash imkoniyati beriladi va ular xodimning extiyojlariga maksimal darajada mos keladigan bo‘ladi
|
Qaror qabul qilish mezoni
|
Decision criteria
|
Kriterii dlya prinyatiya resheniya
|
Bu norma bo‘lib, u bilan muqobil qaror variantlarini taqqoslash mumkin bo‘ladi.
|
Kritik yo‘l
|
Critical path
|
Kriticheskiy put
|
Loyihani bajarishda voqealarning eng uzun ketma – ketligi. U loyihani eng qisqa muddatda tugatish uchun hatti – harakatlar ketma ketligi sifatida ham tushuniladi
|
Korporatsiya madaniyati
|
Corporate culture
|
Kultura korporatsii
|
Tashkilotdagi ijtimoiy muhit
|
Liberal rahbar
|
Laissez-faire leader
|
Liberalniy rukovoditel
|
O‘z xodimlariga topshiriqlarni bajarishda va nazorat qilishda to‘liq erkinlikni beruvchi rahbar
|
Tashkilot yetakchisi
|
Organizational leader
|
Lider organizatsii
|
Tashkilotda rasmiy va norasmiy ravishda
|
To‘g‘ri chiziqli vakolat
|
Line authority
|
Lineyniye polnomochiya
|
Boshliqdan bo‘ysunuvchi xodimga va keyin qolganlarga to‘g‘ridan – to‘g‘ri beriluvchi vakolat.
|
CHeklanish miqyosi
|
Range of deviation
|
Masshtab otkloneniy
|
Oldindan belgilangan chegara bo‘lib, unga ko‘ra oldindan belgilab qo‘yilgan me’yorga nisbatan erishilgan natijalar qanchalik farq qilishini ko‘rsatib beradi
|
Matritsali tashkilot
|
Matrix organization
|
Matrichnaya organizatsiya
|
Adaptiv tashkilotning turi bo‘lib, unda guruh a’zolari doimiy ishlaydigan ish joyida rahbar oldida o‘zlarining faoliyati uchun javobgar bo‘ladilar
|
Nizolarni hal etishning shaxslararo usuli
|
Interpersonal styles for conflict resolution
|
Mejlichnostniy stil resheniya konfliktov
|
Nizolarni had qilishga besh bosqichli yondashuv bo‘lib, u quyidagilardan iborat: nizolarni kelib chiqishini oldini olish, nizolarni tekislash, sun’iy ravishda tezlashtirish, kelishuvlardan foydalanish, nizoni mohiyatan hal qilish
|
Pert usuli
|
Project evaluation and review technique - pert
|
Metod pert— metod otsenki i peresmotra planov
|
Rejalarni baholash va qayta ko‘rib chiqish usuli. U loyihani rejada ko‘rsatilgan muddatlarda bajarilishini ta’minlashga qaratilgan. Tizim voqealarning davomiyligini noaniqligini ko‘zda tutadi
|
Ekspert baholashlari usuli
|
Delphi technique
|
Metod ekspertnix otsenok
|
Prognozlash usuli bo‘lib, ekspertalr guruhini kelishuviga erishishga asoslanadi
|
Mexanistik tuzilma
|
Mechanistic structure
|
Mexanisticheskaya struktura (mechanistis strusture
|
Tashkilotdagi an’anaviy byurokratik tuzilma shakli bo‘lib, u adaptiv tulizmaning teskarisi hisoblanadi
|
Missiya
|
Mission
|
Missiya
|
Tashkilotning rejalashtirishdagi umumiy maqsadi va vazifasi
|
Model
|
Model
|
Model
|
G‘oya, predmet va tizimni o‘zining asl ko‘rinishga o‘xshamaydigan holda namoyish etish
|
Porter – louler modeli
|
Porter-lawler model
|
Model portera-loulera
|
Motivatsiyaning vaziyatli nazariyasi bo‘lib, u kutish nazariyasi va adolat nazariyasining unsurlarini birlashtiradi. U o‘z ichiga beshta ko‘rsatkichni oladi: hatti − harakat, kutish, natijaviylik, mukofotlash va qoniqtirish
|
Vrum – yettonning qaror qabul qilish modeli
|
Vroom-jetton leadership decision mode
|
Model prinyatiya resheniy vruma-ettona
|
– Rahbarlikning extimollik modeli bo‘lib, u qaror qabul qilishda urg‘u berishga ko‘proq e’tibor qaratadi va rahbarlikning avtokratiyadan demokratik turiga bo‘lgan beshta uzluksiz kontiinumni tashkil etuvchi turini aniqlaydi
|
|
