sezgilar m adaniyati, estetik baho bera olish, g o ‘zallikning obyektiv
m ezonlarini tushunish bilan cham barchas bog‘liqdir. S an ’at asarlari
nam unalarini baholash darajasi badiiy did k o ‘rsatkichlaridan biridir.
Shu asosda m uayyan shaxsning didi haqida fikr yuritish m um kin.
Badiiy didning ikkinchi k o ‘rsatkichi: g o ‘zallikka
b aho berish,
m e ’yorida tanlash m asalasida, haqiqiy g o ‘zallikni soxta go ‘zallikdan
ajrata olishda ko‘zga tashlanadi.
Badiiy didning uch in ch i k o ‘rsatkichi: s a n ’at asarlarida yuksak
talabda, soxtalikka qarshi kurashda, tasvirlardagi obrazlarni chuqur
k o ‘ra bilishda nam oyon b o la d i. Estetik did atrofim izdagi narsalarning,
ta b ia tn in g , m e h n a t
m a h s u lo tla rin in g , k ish ila r m u n o sa b a tin in g ,
haqiqiy san ’at n am unalarining ta ’siri ostida rivojlanib boradi. Estetik
did g o ‘zallikni tushunib idrok etishda g o ‘zallikka oid ongli m unosabat
ham shakllanib boradi.
T abiatning nozik holatlarini, k o ‘rinishlarni his qila olish uchun
insonda m a’lum darajada hissiyot rivojlangan b o lis h i kerak.
Aks holda
inson bunday go ‘zalliklarga befarq qaraydi, kishilarda estetik faollikni
rivojlantirm asdan turib haqiqiy estetik tarbiyaning vazifalarini amalga
o shirish m um kin em as.
E stetik faollik
in son ning tarbiyalanganlik
belgisidir. Bu faollik estetik idrokning tezligida namoyon bo‘ladi.
Bolalarda
estetik faollikni tarbiyalashda har bir bolada sezgirlikni, nozik tabiatlikni
shakllantirib borishim iz kerak. Estetik faollik estetik sezgirlik bilangina
cheklanib qolm asdan, balki kishining hayotiga g o ‘zallik olib kirishi
ham dir. Shaxsning boshqa xislatlari kabi estetik
m adaniyati va estetik
didi faoliyatda rivojlanib boradi. Agar bolaning butun hayoti: m ehnati,
o ‘qishi, dam olishi estetik m a’no bilan yo‘g‘rilgan b o ‘lsa, u o ‘z hayotiga
g o ‘zallik elem entlarini olib kiradi. O ilada va m aktabda bolalar bunday
k o ‘nikm a va m alakalarni egallab boradilar.
O ta -o n a la r bolalariga uyni yig‘ishtirish, bich ish-tikish ishlarini
o ‘rg a tib b o r a d i l a r . M a k ta b d a o ‘q u v c h il a r d e v o riy g a z e ta la r
ch iq a rad ilar,
ularni b ezaydilar, bayram larg a alb o m la r ishlaydilar,
s te n d la r ta y y o rla y d ila r, b a d iiy k e c h a la r u y u s h tir a d ila r , yaxshi
a sh u la c h i, o ‘yinchi k o ‘riklarida q a tn a sh a d ila r. T urli o ‘y in choqlar
yasaydilar. Bevosita shunday estetik y o ‘nalgan faoliyat turlarida estetik
faollik rivojlanib borad i. T a rb iy a c h ila r h ar
bir b o lan in g yasagan
narsalarini diqqat, e ’tibor bilan k o ‘zdan kechirishlari kerak.
Estetik tarbiyaning zaruriy vazifalaridan yana biri bolalarda ijodiy
qobiliyatlarni rivojlantirishdir. Inson — g o ‘zallik ijodkori b o ‘lganligi
sababli m aktab o ‘z o ‘quvchilarini m ana shunga tayyorlashi lozim.
M ak tab lard a o ‘q u v ch ilarn in g estetik im k o n iy at va qobiliyatlarini
m aksim al darajada yuzaga chiqarish kerak. M usiqiy ijod m usiqani
tushun ish, eshitish bilan uzviy bog‘liq. Bamisoli gim nastik m ashqlar
158
tanani t o kg ‘rilaganidek, m usiqa ham qalbni ard o q lash in i, m usiqiy
tarbiyasiz b o la n in g y e tu k aq liy riv o jla n ish i m u m k in e m aslig in i
unutm asligim iz kerak.
K o‘rsatib o ‘tilgan estetik tarbiya vazifalari bir-birlari bilan o ‘zaro
bogliq va bir-birlariga bog‘lanib ketadi. Estetik tarbiyani atroflicha am alg a.
oshirish uchun insonlar orasidagi m unosabatlarda
ham estetik talablarga
rioya qilish kerak. Kiyinish ham , x atti-harakatlar, m im ika ham m a ’lum
estetik didga bog‘liq. Shular orqali shaxsni tarbiyalab borish m um kin.
O ta-onalar, o ‘qituvchilar bolalarda estetik m adaniyatni tarbiyalashga
e’tibor berishlari kerak.Tabiat g o ‘zallik m anbaidir. Agar oila, m aktab
bolalarni shu g o ‘zallikni
sezishga tayyorlasa, a lb a tta o ‘quvchi bu
go‘zallikka befarq qaram aydi. Tabiat estetik sezgi, xayolning rivojlanishi
uchun boy m aterial beradi. T ab iat m an zaralari in sonning estetik
kechinm alarida, xotirasida uzoq m uddat saqlanib qoladi.
0 ‘quvchiiarda
Download
Do'stlaringiz bilan baham: 
