Mavzu: Xordalilar tipi Chordata. Xordalilarning umumiy tuzilishi. Chala Xordalilar tipi -hemichordata

Hazm qilish organlari sistemasi asosi ogiz teshigidan boshlanib, anal teshigi bilan tugallanadigan naychadan iborat. Hazm qilish yoli gastrulaning entodermal naychasidan hosil boladi (lansetnikning rivojlanishiga qarang). Shunga kora hazm qilish yolining epiteliysi entodermadan iborat. Faqat ogiz va anal teshigi oldida entodermal epiteliy sekin-asta ektodermal holatga otadi. Bu yuqorida aytilgan teshiklar paydo bolishi vaqtida tana devorlarining (demak, entodermaning) bortishi bilan bogliq. Hazm qilish yoli quyidagi asosiy qismlarga bolinadi: 1) oziqni qabul qiluvchi ogiz boshligi; 2) hamma vaqt nafas olish organlari bilan bogliq bolgan halqum; baliqlarda halqumga jabra yoriqlari ochiladi, erda yashovchilarda esa tomoqda hiqildoq teshigi joylashgan; 3) qizilongach; 4) oshqozon (meda) hazm qilish yolining kengaygan qismi bolib, bazi hollarda (kavsh qaytaruvchi sut emizuvchilarda) ancha murakkab tuzilgan; 5) ichak. Tipik holatlarda u oldingi, yani ingichka, orta, yani yogon, orqa, yani togri ichakka bolinadi.