Mavlyanova shaxnoza muxtarovna

MUNDARIJA

I BOB. RAQAMLI DASTURDA BOSHQARILADIGAN METALL KESUVCHI DASTGOHLARDA ISHLOV BERISHNING ANIQLIGINI TA’MINLOVCHI USULLARNING UMUMIY HOLATLARI. 7

1.1. Mexanikaviy ishlov berishning aniqligini oshirish yo’llari tahlili. 7

1.2 Raqamli dasturda boshqariladigan tokarlik dastgohlari yordamida ishlov berish xatoliklar strukturasining tahlili 9

1.3. Mexanikaviy ishlov berishning tahlil jarayonida texnologik yechiladigan masalalar 12

II BOB. RAQAMLI DASTURDA BOSHQARILADIGAN YUQORI ANIQLIKDAGI TOKARLIK DASTGOHLARIDA ISHLOV BERISH ANIQLIGINI OSHIRISH MAQSADIDA QO’LLANILISHINI TEXNOLOGIK ASOSLASH 15

2.1. Raqamli dasturda boshqariladigan yuqori aniqlikdagi tokarlik dastgohlarini ekspluatatsiya sharoitlarining tahlili 15

2.2. Tokarlik ishlov berish jarayonining matematik modelini tuzish 18

2.3 Ishlov berish xatoliklarining matematik modelini tuzish 35

III BOB. KESISH KUCHLARINI O’LCHASH USULLARI VA O’LCHOV VOSITALARINING TAHLILI 42

3.1. Kesish kuchini o’lchash usullari va o’lchov vositalarining tahlili 42

3.2 Texnologik sistemaning xolat haqida ma’lumot beruvchi boginlarini tanlash. 45

3.3. Raqamli dasturda boshqariladigan tokarlik dastgohlari uchun kesish kuchlarini o’lchash vositalari 49

3.4 Raqamli dasturda boshqariladigan tokarlik dastgohlarida ishlov berish aniqligini tajribaviy o’rganish 56

XULOSA 61

Adabiyotlar royhati 63

KIRISH

Jadal suratlarda rivojlanib borayotgan Ozbekiston Respublikasining rivojlanishdagi jadallik yoliga otishi yurtimizda raqamli iqtisodiyotni va axborot texnologiyalarni rivojlantirish, ilmiy salohiyatini oshirish, ilmiy-texnik jarayonni tezlashtirish, import ornini bosuvchi va eksportbop xom-ashyo va materiallar ishlab chiqarish xamda sanoatning ayrim sohalarini maxalliylashtirish hisoblanadi. Ozbekistonda mashinasozlik sanoatining jadal suratdagi ijtimoiy-iqtisodiy osishi mavjud texnologik jarayonlarda energiya va resurlarni tejash, foydalanish xossalariga ega bolgan mavjud ishlab chiqarish uslublarini takomillashtirishni belgilab beradi.

Muhtaram Prezidentimiz SH.M.Mirziyoyev o’zining viloyatlarga tashriflari davomida tashkilotlarning texnik va texnologik bazasini takomillashtirish bosqichlarini tezlashtirish boyicha ko’rsatmalar berib o’tgan. Shu asosida mamlakatimiz oldida turgan eng muhim vazifalardan biri - xalq xo’jaligini yuksaltirish, fan va texnika taraqqiyotini rivojlangan bosqichga olib chiqishdan iborat. Ma’lumki, respublikamiz xalq xo’jaligini rivojlantirishning eng asosiy yo’nalishlaridan biri bu mashinasozlik sanoati ishlab chiqarishini yangi fan va texnologiyalariga asoslangan holda tashkil etishdan iboratdir.

Ma’lumki, ishlab chiqarishning barcha tarmoqlariga yangi texnikani yetkazib beradigan mashinasozlik mamlakatning texnik jihatdan rivojlanishini belgilaydi va yangi mustaqil respublikamizning moddiy bazasini yaratishda hal qiluvchi ahamiyatga ega. Shuning uchun mashinasozlikni rivojlantirishga har doim ham birinchi darajali ahamiyat berilgan.

Mashinasozlikda yuqori unumdorlik, avtomatlashtirilgan va yuqori aniqlikka ega bo’lgan takomillashgan yangi mashinalarni fanning eng yangi yutuqlari asosida uzluksiz ravishda yaratish, yuqori malakali chuqur bilimga ega bo’lgan, yangi texnika va ishlab chiqarish texnologiyasini mukammal biladigan mutaxassislarni tayyorlashni talab qiladi.

Texnikaviy taraqqiyot rivojlangan sari takomillashtirilgan, yuqori aniqlikka ega bo’lgan mashinalarni ishlab chiqarish hamda ulardan samarali foydalanish uchun chuqur bilim va ko’nikmalarga ega bo’lgan mutaxassislarni tayyorlashni vaqt taqozo etmoqda.

Hozirgi kunda respublikamizda avtomobilsozlik, traktorsozlik, quymakorlik va qishloq xo’jalik maxsulotlariga ishlov berish korxonalari, ilmiy-tadqiqot institutlari yangi mashina va mexanizmlarni yaratish borasida unumli faoliyat ko’rsatib kelmoqdalar. Ushbu sanoat sohalarida mashina detallarni tayyorlashdagi aniqlikni oshirish muammosi yechimiga, kelajakda raqamli dasturda boshqariladigan zamonaviy dastgohlarda ishlov berish jarayonlarining samaradorligini oshirishga bog’liqliligi sabab, hozirgi vaqtda bu muammo dolzarb bolib kelmoqda.