Materialshunoslik 2016. p65

1.2. Metallarning ichki tuzilishi

3-rasm.

 

Kristall tuzilishga ega

modda atomlarining joylashi-

shi (

a

); amorf tuzilish (

b

).

4-rasm.

 

Kristall panjara va uya.

Kristallarni tashkil etgan zar-

rachalar shu kristallar hajmida

geometrik tarzda tartibli joyla-

shadi, bunday tuzilish 

kristall

panjara

 deb aytiladi (4-rasm).

Rentgen nurlari yordamida

olib borilgan tekshirishlar shuni

ko‘rsatadiki, aksari metallarning

kristall panjaralari quyidagicha

ko‘rinishda bo‘ladi (5-rasm):

a

b

---

9

•

 markazlashgan kub panjara;

•

 yoqlari markazlashgan kub panjara;

•

 geksagonal panjara.

1. Markazlashgan kub panjara.

 Bunda kristall panjaraning

o‘zida 9 ta atom bo‘lib,  8 ta atom kub burchaklari uchlarida,

1 ta atom esa kubning markazida joylashgan. Bunday panjara

temir, natriy, xrom va boshqa metallarga xos.

2. Yoqlari markazlashgan kub panjara.

 Element uyasida 14

ta atom joylashgan bo‘lib, 8 ta atom kub uchlarida, 6 ta atom esa

kub tomonlari markazlarida joylashgan. Bunday kristall panjara

aluminiy, qo‘rg‘oshin, oltin, nikel va boshqa metallarga xosdir.