Materialshunoslik 2016. p65

Diffuzion yumshatish

. Legirlangan po‘lat quymalar dendrit

likvatsiyani kamaytirish uchun yumshatishning shu turiga

duchor qilinadi. Metall 1100—1200 °C haroratgacha qizdiriladi.

Chunki bunda po‘lat alohida hajmlarining kimyoviy tarkibini

bir xillashtirish uchun zarur bo‘lgan diffuziya jarayonlari ancha

to‘liq kechadi.

Qizdirish 100—150 grad/soat tezlik bilan amalga oshiriladi,

qizdirish haroratini tutib turish vaqti po‘latning tarkibiga va

quymaning massasiga bog‘liq bo‘ladi. Diffuzion yumshatishdan

keyin po‘lat sekin sovitiladi.

Bir jinsli qilishda haddan tashqari uzoq tutib turish maq-

sadga muvofiq emas, aks holda jarayonning unumdorligi

kamayadi va elektr energiyasi (yonilg‘i) ortiqcha sarflanadi.

Yumshatish haroratini oshirish tutib turish vaqtini oshirishga

qaraganda ko‘proq samara beradi. Diffuzion yumshatishda shu

haroratda tutib turish vaqti bir necha soatdan bir necha o‘n

soatgacha davom etishi mumkin (isitish vaqtini hisoblama-

ganda). Jarayonning davom etish vaqtini haroratni oshirish

yo‘li bilan qisqartirish mumkin.

Tarkibi bir jinsli bo‘lgandan keyin po‘lat yirik donli

bo‘ladi, u keyinchalik bosim bilan ishlov berish yo‘li bilan yoki

odatdagi to‘liq yumshatish bilan maydalanadi.