Materialshunoslik 2016. p65

Me’yorlanadigan ko‘rsatkichlar:

A guruh:

•••••

 1-toifa — 

σ

v

,

 δ

;

•••••

 2-toifa — 

σ

v

,

  δ

, 

σ

izg

;

•••••

 3-toifa — 

σ

v

,

  δ

, 

σ

izg

,

  σ

t

.

B guruh:

•••••

 1-toifa (%) — C, Mn, Si, S, P, As, N;

•••••

 2-toifa (%) — C, Mn, Si, S, P, As, N, Cr, Ni, Cu.

---

25

C guruh:

•••••

 1-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

,

 δ

, 

σ

izg

;

•••••

 2-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

,

  δ

, 

σ

izg

,

  σ

t

;

•••••

 3-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

,

 δ

, 

σ

izg

,

 σ

t

, KS + 20°C;

•••••

 4-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

,

 δ

, 

σ

izg

,

 σ

t

, KS-20°C;

•••••

 5-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

,

  δ

, 

σ

izg

,

  σ

t

, KS-20°C,

KS eskirgandan keyin;

•••••

 6-toifa — kimyoviy tarkibi va 

σ

v

, 

δ

, 

σ

izg

,

  σ

t

, KS

eskirgandan keyin.

A guruh — odatdagi sifatli po‘latlar, kimyoviy tarkibi

aniqlanmasdan, mexanik xossalari bo‘yicha yetkazib beriladi. Bu

guruh po‘latlar St harflari va 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 raqamlari

bilan markalanadi (rusumlanadi). Raqam qancha katta bo‘lsa,

po‘latning mustahkamligi shuncha yuqori bo‘ladi.

Toifani belgilash uchun markaning oxiriga toifa tartib

raqami qo‘shiladi (birinchi toifa ko‘rsatilmaydi). Masalan,

St3ps2. Oksidsizlantirish usulini ko‘rsatuvchi indeks bilan

marka raqami orasida G harfi bo‘lishi mumkin, u marganes-

ning miqdori ko‘pligini bildiradi. Masalan, St5Gps.

Kimyoviy tarkibi kafolatlangan holda yetkazib beriladigan

po‘latlar.

 Ular B indeksi, St harflari va 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6

raqamlari bilan markalanadi. Raqam qancha katta bo‘lsa,

uglerodning miqdori shuncha ko‘p bo‘ladi. Markaning oxirida

toifa raqami ko‘rsatiladi, masalan, BSt1, BSt3kp.

Kimyoviy tarkibi va mexanik xossalari kafolatlangan holda

yetkazib beriladigan po‘latlar.

 Bu po‘latlar C indeksi, St harflari

va 1, 2, 3, 4, 5 raqamlari bilan markalanadi. Marka oxiriga toifa

raqamini ko‘rsatuvchi raqam qo‘shiladi. Masalan, CSt3kp4.

B va C guruh po‘latlarga qaynoq holda bosim bilan hamda

termik ishlov berish (me’yorlash, toblash va bo‘shatish)

mumkin.