M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi

I  daraja  (yengil):  davomiyligi  3–5  soat,  sistolik  arterial  qon 
bosim  90  mm.sim.ust.teng,  puls  bosimi  40–25  mm.sim.ust.teng. 
Yurak yetishmovchiligi belgilari sust rivojlangan.
II  daraja  (o‘rtacha  og‘ir):  davomiyligi  5  soatdan  ortiq, 
sistolik  arterial  qon  bosim  80  mm. sim. ust. past,  puls  bosimi 
30–15  mm.  sim.  ust. teng. O‘tkir yurak yetishmovchiligi belgilari 
yaqqol  ifodalangan  (tinchlikda  hansirash,  akrosianoz,  o‘pkada 
xirillashlar).
III  daraja  (og‘ir):  davomiyligi  uzoq,  arterial  qon  bosim 
15  mm.  sim.  ust. va undan past. O‘tkir yurak yetishmovchiligi avj 
olib boradi, o‘pka shishi kuzatiladi.
Davolash:
1. Markaziy va periferik vena kateterizatsiyasini o‘tkazish.
2. Oksigenoterapiya.
3.  Og‘riqni  bartaraf  etish  (Narkotik  analgetiklar­morfin 
1%  –  1,0,  promedol  2%  –  1,0).  Bemorda  qo‘rquv  hissini  yo‘qotish 
uchun  neyroleptoanalgeziya  o‘tkaziladi  (fentanil  0,005%  –  1,0, 

---

245
droperidol  0,25%  –  1,0).  Bu  usulning  afzalligi  –  simpatoadrenal 
sistemani  tinchlantiradi,  umumiy  periferik  tomir  qarshiligini 
pasaytiradi,  kichik  qon  aylanish  sistemasida  bosimni  tushiradi, 
periferik qon aylanishni yaxshilaydi. Natijada yurakka tushayotgan 
zo‘riqish birmuncha kamayadi.
4.  Trombolitik  terapiya.  Tromb  hosil  bo‘lishi  va  asoratlarni 
oldini olish maqsadida geparin, fibrinolizin, streptokinaza singari 
antikoagulyantlar buyuriladi.
5. Nitrat preparatlari. Nitroglitserin 0,0005  –  antianginal mio-
kard ning kislorodga bo‘lgan talabini va chap qorinchaga tushayot-
gan zo‘riqishni kamaytiradi.
6. Arterial gipotenziya va o‘pka shishida gormonlar: gidrokar-
tizon  1000  mg/s,  prednizolon  500–600  mg/s  tomchi  usulida 
buyuriladi.
7.  Yurak  ritmini  tiklash  uchun  antiaritmik  preparatlar 
buyuriladi.