«Korrupsiya darajasi — mamlakat taraqqiyoti va demokratiyasining ko‘rsatkichi hisoblanadi» — Akmal Burxanov Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori Akmal Burxanov «Gazeta uz»

qabul qilishda hamma ishtirok etadi, barchada tashkilot taqdiriga daxldorlik hissi bor edi. Barchada intilish bor edi: agar rahbariyat kim 

bo‘lishidan qat’iy nazar xodim o‘z qobiliyatini namoyon qilsa va ishini ko‘rsata bilsa, unda o‘sish imkoni bor edi. 

Afsuski, ko‘pincha bizdagi davlat organlarida ba’zi masalalarni hal qilish faqat qaysidir bir mansabdor yoki xodimga bog‘liq bo‘lib qoladi. Shunday 

holatlar bo‘ladiki, qaysidir tashkilotlarga ma’lum bir hujjatlar yuzasidan qo‘ng‘iroq qilganimizda, bizga «bu masala bilan falon kishi shug‘ullanadi, lekin 

hozir u yo‘q. Kelganida siz bilan bog‘lanadi» deb javob berishadi. Mana, hamma narsa shaxsga bog‘liq. 

Masalan, Yaponiyada barcha yo‘nalishlarda kim mas’ul ekanligini bilmaysiz. Hatto qarorlar va hujjatlarda ham kim nima uchun mas’ulligi yozilmaydi. 

Ya’ni, u yerda butun jamoa ishlaydi. Ish natijalari va qabul qilingan qarorlar uchun hamma birdek javobgar. Va ularda qarorlar pastdan yuqoriga 

qarab qabul qilinadi. Ya’ni, eng quyi darajadagilar qanday qaror qabul qilinishini bilishadi. Barcha qarorlar pastdan chiqishi sababli, xodimlarning 

barchasi daxldorlikni his qiladi. Bu holatda rahbariyat uchun ham ijro osonroq kechadi, chunki qarorni ishlab chiqishda hamma birdek qatnashgan. 

Bizda, masalan, hokimliklar xodim

lari ko‘pincha qaysi qaror yoki farmoyish qaror qabul qilinishini bilmaydilar, ular hujjat e’lon qilinganidan keyingina 

o‘zgarishlar haqida bilib oladilar. 

— Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunda korrupsiyaga ta’rif berilgan. Umuman korrupsiya nima 

va 

korrupsiyaning qanday turlari bo‘lishi mumkin? 

— Korrupsiyaning juda ko‘p turlari mavjud. Biz shunday muammoli vaziyat bilan to‘qnash keldikki, hatto huquqni muhofaza qilish idoralarida ham 

korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarga nisbatan turli xil y

ondashuvlar mavjud. Ba’zi idoralar qaysidir huquqbuzarliklarni korrupsiya deb bilishadi, 

ba’zilari esa yo‘q. Shuning uchun avvalo qaysi huquqbuzarlik yoki qaysi harakat korrupsiyaviy holat ekanligini aniqlash kerak. 

Bir voqea bo‘lgan edi: hokim muhtasham tadbir o‘tkazgan. Bu korrupsiyami yoki yo‘qmi? U tadbir uchun yoki qaysidir bir san’atkorning xizmatlari 

uchun shaxsiy mablag‘laridan to‘laganini ta’kidlashi mumkin. Agar qonunchilikka murojaat qilsak, uning harakati korrupsiya holatimi yoki yo‘qmi, 

aniqlay olmaymiz. 

Masalan, bizda turli sabablar bilan sovg‘alar berish holati ko‘pincha hukumat amaldorini o‘z tomoniga og‘dirish yoki pora sifatida qabul qilinmaydi. 

Chet mamlakatlarda esa, agar davlat xizmatchisi kimdirdan sovg‘a oladigan bo‘lsa, bu holda sovg‘a beruvchi unga bo‘y sunuvchi yoki undan bog‘liq 

bo‘lishi shart emas, bu holat lavozim suiste’moli sifatida korrupsiya holatiga tekshirish uchun sabab hisobalanadi. 

---

Menimcha,