Konchilik ele k tr mexanikasi



Download 3,57 Mb.
bet4/26
Sana20.06.2022
Hajmi3,57 Mb.
#683422
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
Амалий иш эл маш 2021 учун (1)

AMALIY ISH №3
Mavzu: Uch fazali avtotransformatorni tuzilishi va ishlashini o’rganish.
Ishning maqsadi: Uch fazali transformatorlarni tuzilishi va ishlash printsipini o’rganish. Asosiy va yordamchi qismlarini o’rganish.
CHulg’amlari elektromagnit bog’lanishdan tashqari elektr bog’lanish­ga ham ega bo’lgan transformatorning bir turiga avtotransformator deb ataladi.
Transfor­matorda birlamchi chulg’amdan ikkilamchi chulg’amga to’la energiya elekt­romagnit vositasida berilsa, avtotransforma-tor (AT)da to’la energiya-ning bir qismigina shu yo’l bilan uzatilib, energiyaning boshqa qismi esa uning birlamchi va ikkilamchi zanjirlari elektr jihatdan ulanganli­gi tufayli bevosita beriladi. Bu AT da elektr energiyani uzatish usulining o’ziga xos xususiyati hisoblanadi.
AT lar kuchlanishni pasaytiruvchi va oshiruvchi, bir fazali va uch faza-li, ikki chulg’amli va uch chulg’amli turlarga bo’li­nadi. Agar AT chulg’amining "AX" uchlarini tarmoqqa ulab, uning "ax" qismiga iste’molchi ulansa – pasaytiruvchi AT (7.4-rasm), agarda "ax" qismini tarmoqqa ulab, "AX" uch-lariga iste’molchi ulanganda – oshiruvchi AT bo’la­di.
Kam quvvatli (masalan, kuchlanishni rostlagich) AT ning bitta chulg’ami bo’lib, uning bir qismi ikkilamchi (yoki birlamchi) chulg’am vazifasini ba-jaradi. Bu holda chulg’am sirtidan sirpanuvchi kontaktlar yordamida ikki-lamchi chulg’am o’ramlari sonini o’zgartirib kuchlanish rostlanadi. Katta quv-vatli yuqori kuchlanishli AT lar uchun chulg’amlarning bunday konstruktsiyasi to’g’ri kelmay­di, chunki kontaktlar katta tok yuklamasiga bardosh bera olmaydi. SHu sababli katta quvvatli AT larda elektr jihatdan ulangan o’zakda bir xil balandlikda joylashtirilgan ikkita chulg’ami bo’ladi.
AT ni amaliyotda bajaradigan vazifasi nuqtai nazardan o’rganish muhim ahamiyat kasb etadi, chunki bunda ularning o’ziga xos xususiyatlari to’la ravishda namoyon bo’ladi.
I sh l a sh p r i n ts i p i. AT ning yuksiz ishlash rejimidagi elek-tromagnit jarayon odatdagi transformatornikidan farq qilmaydi. Yuklama ulanmagan pasaytiruvchi AT ning "AX" chulg’amiga (o’ram­lar soni WAX) o’zgaruvchan kuchlanish U1 be­rilganda undan yuksiz ishlash toki I0.A o’tib, transformatordagi singari o’zinduktsiya EYuK Ye1 ni hosil qiladi. Yuksiz ish-lashda shu chulg’amning yuklama ulanadigan (o’ramlar soni Wax) qismidagi EYuK Yeax kelib chiqishiga ko’ra o’zinduktsiya EYuK bo’lib, YeAX ning bir qismini tashkil etadi (Izoh: Transformator ikkilamchi chulg’amida esa o’zaro induktsiya EYuK hosil bo’ladi).
Yuksiz ishlash rejimdan AT ning transformatsiyalash koeffitsienti kA, yuksiz ishlash toki I0N.A, isroflari R0N.A va almashtirish sxemasining para-metr­larini aniqlash mumkin.
AT ning transfor­matsiyalash koeffitsienti kA quyidagicha aniqlanadi
kA  YeYK  YePK  wAX  wax  U1 / U2 . (7.7)
Pasaytiruvchi AT ga yuklama ulanganda chulg’amining birlamchi zanjiri-dan I1, ikkilamchi zanjiridan esa I2 >I1 tok o’tadi. Bu holdagi AT ning MYuK muvo­zanat tenglamasi quyidagicha yoziladi
I1 w1I2 w2I0 w1, (7.8)
bu yerda I0 – «A-X» chulg’amdan o’tuvchi magnitlovchi tok.
I 1I 0 I 2kA tok chulg’amning faqat "A–a" qismidan o’tib, ikka­la chulg’am uchun umumiy bo’lgan "a–x" qismidan esa I1 va I2 toklar­ning geometrik yi-g’indisiga teng bo’lgan
I ax I 1I 2I 0 I 2 kAI 2I 0I 2 (1–1kA) (7.9)
tok o’tadi. I1 va I2 toklar faza jihatdan deyarli 180 bo’lgani sababli (I0  0) ularni algebraik ayirma ko’rinishida yozish mumkin:
I ax  I 2 – I 1 . (7.10)
Bundan ko’rinishicha, pasaytirilgan AT chulg’ami­ning umumiy qismi "a-x" bo’yicha o’tayotgan tok Iax birlamchi zanjir toki I1 ga teskari, ikkilamchi zan-jir toki I2 bilan esa mos yo’nal­gan bo’ladi.
Agar AT ning transformatsiyalash koeffitsienti 1 ga yaqin bo’lsa, I1 va I2 toklar bir-biridan kam farq qilib, ularning ayirmasi kichik qiymatni tashkil etadi. Bu hol AT chulg’amining umumiy (a-x) qismini kesim yuzasi kichik bo’lgan simdan tayyorlashga imkon beradi.
AT da chulg’am ikkilamchi zanjirining chiqishidagi to’la quvvat S2 ni "o’tuvchi quvvat (So′t)" deyiladi. Bundan tashqari, birlamchi zanjirdan ikki­lamchisiga magnit maydoni vositasida uzatiladigan hisobiy (Sh Sem) quvvat ham mavjuddir. Buni hisobiy quvvat deyilishiga sabab shuki, ATning gaba-rit o’lchamlari va og’irligi shu quvvat kattaligiga bog’liq bo’ladi.
Demak, AT da hisobiy quvvat o’tuvchi quvvatning bir qismini tashkil etib, qolgan qismi esa elektr bog’lanish hisobi­ga chulg’amning birlamchi zan-jiridan ikkiinchisiga uzatiladi, ya’ni
So′t  Se  Sh .
MASALA

Bir fazali transformator avtotransformator bilan almashtirildi. Bunda birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlaming nominal kuchlanishi va birlamchi chulg‘amidagi tok ikkala holda ham bir xil bo’lgan: U1nom= 220 V, U2nom= 110 V, I1nom= 10 A. Agar chulg‘amlardagi mumkin bo‘lgan maksimal tok zichligi 2 A/mm2 bo‘lsa, chulg‘amlaming umumiy qismidagi simning aktiv ko‘ndalang kesim yuzi qanchaga kamayadi?



Download 3,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish