Kimyo kafedrasi qo’lyozma huquqida udk

Mazu bo’yicha qisqacha adabiyotlar tahlili. Olib borilgan adabiyotlar tahlili shuni ko’rsatdiki, neftni qayta ishlash natijasida olinayotgan yonilg‘i va yonilg‘i –moy mahsulotlar bilan bir qatorda ikilamchi yoki chiqindi hisoblangan neft frakstiyalari ya’ni bitum yoki gudron hosil bo’lib, hozirgi kunda uni qayta ishlash, regenerastiya qilish yoki ikkilamchi mahsulot sifatida avtomobil yo’li qurilishida qoplovchi vosita sifatida qo’llash kabi masalalar ilmiy amaliy manbaalarda keng yoritilganligi ko’rib chiqildi.
Shu narsani ko’rsatib o’tish loizmki, neftni qayta ishlashdan hosil bo’ladigan chiqindi umumiy neft hajmining 4-6 % ni tashkil qiladi. Bu esa o’z navbatida ishlab chiqarish hajmining o’sib borishi bilan katta miqdorda yig‘ilib qolayotganligilan darak beradi.
Fan va texnikaning taraqqiy etishini ta’minlash tabiiy resurslardan oqilona foydalanish bilan chambarchas bog‘liq. Tabiiy resurslarni qayta ishlash jarayonida ishlab chiqarish korxonalarida asosiy ma’sulotlar bilan bir qatorda ko’p miqdorda chiqindilar ham hosil bo’lmoqda. Mazkur chiqindilarning asosiy qismi ishlab chiqarishning neft –gaz, kimyo, oziq-ovqat, metallurgiya va qog‘oz sanoatlari hissasiga to’g‘ri kelmoqda.
Yuqoridagilarni inobatga olib, neftni qayta ishlashdan hosil bo’lgan chiqindilarni tarkibini o’rganish, uning fizik-mexanik xossalarini ilmiy asoslash va shular asosida import o’rnini bosuvchi kompozistiyalar tarkibini ishlab chiqish maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz.


Tadqiqotda qo’llanilgan uslublarning qisqacha tavsifi yumshatish haroratini, 25⁰ S cho’ziluvchanligin, penetrastiya- ignasining botish chuqurligini, beton bilan ulashish mustahkamligini, suv yutuvchanligini va bitum kompozistiyaviy materiallarining boshqa fizik-kimyoviy va fizikaviy-mexanik xususiyatlarini aniqlash tegishli GOST larga muvofiq bajarildi.

Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati: neftni qayta ishlashdagi hosil bo’lgan chiqindilarni o’rganib, boshqa texnogen organik va
noorganik tarkibiy qismlari bilan komponentlar tarkibi ishlab chiqildi va neft bitumning yaxshilangan texnologik aspektlari o’rganib chiqildi va undan foydalanish uchun tavsiyalar ishlab chiqildi.