―ИҚтисодиёт‖ факультети

 
1-rasm. Ma‘lum shartlarga asoslanmagan sindikatlashgan kreditlash tartibi
205
 
203
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 9 yanvardagi ―O‗zbekiston Respublikasi 
Markaziy bankining faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖gi PF-5296-
sonli Farmoni 
204
Karimov N.G‗. Iqtisodiy integratsiyalashuv sharoitida investisiya faoliyatini 
moliyalashtirishning bozor mexanizmlarini joriy etish masalalari. –T.: Fan va texnologiya, 2007. -
240 b. 
205
Muallif tomonidan tuzilgan. 

---

337 
Sindikatlashgan kredit – bu (konsortsium) birlashgan 2 yoki undan ortiq kreditorlar bir 
qarzdorga kredit taqdim etadi. Bir guruh bank-kreditorlar ma‘lum muddatga bo‘sh turgan 
moliyaviy resurslarini ma‘lum bir ob‘ekt yoki qarzdorni kreditlash maqsadida birlashtiradi. 
Bir yoki etakchi bank-koordinatorlarning katta bo‘lmagan bir guruhi butun sindikat 
nomidan qarz oluvchi bilan kredit bitimi shartlari bo‘yicha muzokaralar olib boradi, kerakli 
summa yig‘ishini ta‘minlaydi. 
Sindikatning vujudga kelishiga turli xil sabablar bo‗lishi mumkin, masalan, qarzdor 
murojaat etgan bankda bankning mablag‗lari yetishmasligi yoki bankning kredit riskini 
boshqa muassasalar bilan ―baham ko‗rishi‖ va boshqalar. Sindikatda ikkitadan 30-40 
tagacha turli mamlakatlar kredit muassasalari ishtirok etishi mumkin.
Sindikat a‘zolari o‗rtasidagi munosabatlar sindikat kelishuvi (syndicate agreement), 
yirik kredit berish maqsadida sindikat ishtirokchilarini birlashtiruvchi yuridik kuchga ega 
bo‗lgan hujjat orqali tartibga solinadi. Sindisiyalashtirilgan kredit a‘zolari ichida asosiy 
o‗rinni sindikat tashkilotchisi (syndicate arranger) egallaydi. Sindikatda yana agent - bank 
ham muhim rol o‗ynaydi. Ko‗p hollarda agent - bank sifatida sindikat tashkilotchisining o‗zi 
namoyon bo‗ladi. Odatda, sindisiyalashtirilgan kreditlar faqat yuridik shaxslarga beriladi. 
Tijorat banklari tomonidan sindisiyalashtirilgan kreditlash boshqa kreditlar kabi 
qaytaruvchanlik, to‗lovchanlik, ta‘minlanganlik, muddatlilik va maqsadli foydalanish 
shartlari asosida amalga oshiriladi.
Sindisiyalashtirilgan kreditni berish qarz oluvchi va ishtirokchi banklar o‗rtasida 
tuziladigan kredit shartnomasi asosida amalga oshiriladi hamda sindikatlashgan kredit 
berish muddati yirik investisiya loyihalarini qoplanish muddatiga bog‗liq holda kredit 
shartnomasida belgilanadi.
Sindisiyalashtirilgan kreditdan foydalanganlik uchun foiz stavkasi miqdori 
sindikatlashgan kredit to‗g‗risidagi kelishuv shartlariga ko‗ra, qarz oluvchi va ishtirokchi 
banklar o‗rtasida tuziladigan kredit shartnomasi asosida belgilanadi.