Ingeneriyasi

2.  Transferazalar  –  turli  kimyoviy  guruhlar  va  qoldiqlarning  bir  substrat 
(donor)dan  boshqasi  (aktseptor)ga  ko`chirilishini  katalizlaydi.  Transferazalar  
ko`chiradigan  guruhlar  qurilishiga  qarab  8  ta  kichik  sinfga  bo`linadi.  Ular 
ko`chiradigan  radikallar  tabiati  har  xilligi  tufayli  bu  sinfga  kiradigan 
fermentlarning  ahamiyati  va  soni  yil  sayin  ortib  bormoqda.  Transferazalar 
amino,  fosfat,  metil,  sulfgidril  guruhlarini,  kislota,  glikozil,  aldegid  va  keton, 
bir  uglerodli  qoldiqlarning  ko`chirilishini  ta‟minlab,  ko`pchilik  metabolik 
jarayonlarda  ishtirok  etadi.  Transferaza  fermentlarining  sistematik  nomi 
quyidagicha  tuziladi:  donor-aktseptor  –  ko`chiriladigan  guruh  –  transferaza. 
Masalan, 
ATF: 
atsetat-fosfotransferaza; 
atsetil-KoA; 
L-glutamat-N-
atsetiltransferaza va hokazo. 

---

 
74 
Transferazalar  ham  oksidoreduktazalarga  o`xshash  keng  tarqalgan 
fermentlardir.  Ular  turli  xil  moddalarning  o`zaro  o`zgarishi,  monomerlar 
sintezi, tabiiy va yot birikmalarni zararsizlantirilishida ishtirok etadi. 
Transferazalar sinfiga quyidagi asosiy ferment guruhlari kiradi: 
Aminotransferazalar  (transaminazalar)  –  NH
2
  guruhini  bir  moddadan 
ikkinchi moddaga ko`chiradi: 
      
 
Fosfotransferazalar – fosfat guruhini bir molekuladan ikkinchi molekulaga 
ko`chiruvchi  fermentlar  ,ular  bir  necha  turdagi  reaktsiyalarni  katalizlaydi. 
Masalan, fosfat qoldig`ini fosfatli makroergik birikmadan boshqa birikmalarga 
ko`chiruvchilar (kinazalar), makroergik bo`lmagan birikmalar tarkibidagi fosfat 
qoldig`i  o`rnini  o`zgartiruvchi  fermentlar  –  fosfomutazalar    va  nukleotidil 
transferazalar: