Хфх лек Хосилбеков

Metallarga ishlov berish vaqtida ko’riladigan ehtiyot chora-tadbirlari. 
Ishlab chiqarish 
jarayonida metallarga sovuq va issiq holatlarda ishlov berish ham ma’lum darajada inson 
sog’lig’iga zarar etkazishi mumkin. 
Metallarga sovuq holatda ishlov berish asosan qirqish, frezalash, parmalash, jilvirlash, 
charxlash va boshqa shunga o’xshash dastgohlarda amalga oshiriladi. Metallarga sovuq ishlov 
berishda olingan jarohatlar tahlilini ko’rsatishicha, jarohatlarni vujudga kelishiga asosiy sabab, 
bu 
xavfli hududlarni to’siqlarini yo’qligi, kesish rejimini buzilishi, ko’zoynaklardan foydalanmaslik, 
nosoz  asboblarni  ishlatish,  markazlashtirilmagan  xomashyoni  uskunalarga  noto’g’ri  o’rnatish 
va 
elektr tokidan foydalanish qoidalariga rioya qilmaslikdan kelib chiqadi. 
Metallarga sovuq holatda dastgohlarda ishlov berishdagi xavfsizlik talablari 
ГОСТ
 
12.2.009-80 va 
ГОСТ
 12.3.025-80 larda keng yoritilgan. 
Qirqish dastgohlarida xavfsizlikni ta’minlashning asosiy tadbirlaridan biri, bu himoya 
ekranini o’rnatish, himoya ko’zoynaklaridan foydalanish va cho’yan, grafit, platmassa, polimer 
materiallarga  ishlov  berishda  chang  va  qizishdan  hosil  bo’lgan  iflos  havoni  tortib  oluvchi 
maxsus 
kameralarni o’rantish maqsadga muvofiqdir. 
Parmalash dastgohlarida ishlashda xavf asosan aylanayotgan shpindel va teshgich atrofidagi 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

ishchi  hududda  vujudga  keladi,  ya’ni  metall  parchalari,  yaxshi  qotirilmagan  detal  yoki 
teshgichni 
patronidan chiqib, otilib ketish natijasida jarohat etkazish xavfi mavjud. Bularni oldini olish 
maqsadida ishchi hudud atrofi maxsus metall to’rli to’siq bilan jihozlanadi. 
Yuqori aylanish burchagiga ega bo’lgan jilvirlash dastgohlaridan foydalanishda 
bo’lajak  xavflarni  oldini  olish  maqsadida  qalinligi  3  mm  gacha  bo’lgan  shaffof  oranik 
oynalardan 
tayyorlangan  ekranlar  o’rnatiladi.  Shu  bilan  birga  bu  ekranni  dastgohga  o’rnatishda, 
blokirovka 
qurilmasi  bilan  ta’minlash  maqsadga  muvofiqdir.  Ya’ni  himoya  ekrani  dastgohni  ishchi 
hududidan 
ko’tarilgan paytda, dastgoh dvigateli elektr tokidan uziladi.