Х. Т. Турсунов, Т. У. Рахимова экология укув кулланма «Chinor enk» экологик нашриёт компанияси


Экология 25-расм. Х,адцан ортик, мол бок,иш ва цургок;чил



Download 4,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/109
Sana23.04.2022
Hajmi4,39 Mb.
#576278
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   109
Bog'liq
Мустақил

Экология
25-расм. Х,адцан ортик, мол бок,иш ва цургок;чил
экосистемаларда чуллашиш жараёнинг бошланиши (32)
Ш а\ар ва йул курилиши натижасида унумдор тупрокдар 
нобуд килинади. Крнунга мувофик,, бундай шароитларда 
тупрок^ар кучириб Олинади ва керакли ерларга ётк,излади. 
Ер ости бойликларини кдзиб олишда \ам куплаб тупрок/тр 
нобуд булади. Бундай жараёнларнинг олдини олишнинг мах- 
сус тадбирлари мавжуд, крнуний жавобгарлик бор.
9.2 
Узбекистонда ер ресурсларидан фойдаланишнинг му-
аммолари
Узбекистан Республикаси ер фонди 44,9 млн. га ни таш- 
кил килади. Ер фонди куйидаги тоифаларга ажратилади:
1. кишлок хужалигига мулжалланган ерлар;
2. а\оли пунктларининг ерлари;
3. саноат, транспорт, алокд, мудофаа ва бошк^а мак,- 
садларга мулжалланган ерлар;
4. табиатни му\офаза цилиш, согломлаштириш, рек­
реация мак,садларига мулжалланган ерлар;
5. тарихий-маданий ах;амиятга молик ерлар;
6. урмон фонди ерлари;
7. сув фонди ерлари;
8. захира ерлар.
Кишлок, хужалигида фойдаланиладиган ер фонди уч то- 
ифага булинади: сугориладиган ерлар, лалмикор ерлар
табиий яйловлар.
Табиий яйловлар 50,1%, сугориладиган ерлар 9,7%, лал­
микор ерлар 1,7%, урмонлар 3,2% , бошка ва фойдаланил-


0
Экология
майдиган ерлар 35,3% ни ташкил кдлади. Сугориладиган 
ерлар 4,3 млн. га ни ташкил кдлади ва кишлок, хужалик 
ма^сулотининг 93%дан ортигини беради (26-расм)
Узбекистонда мавжуд сугориладиган ерларнинг 50 % дан 
орти
fh
шурланган. Айник,са Крракал
пористо
н республика- 
си, Бухоро ва Сирдарё вилояти тупрокушри кучли ш>флан- 
ган. Тупрок^арда чиринди микдори 30-50%гача камайган.
2 млн. гектардан орти к, ерлар эрозияга учраган. Шамол 
эрозияси катта майдонни эгаллаган. Сув эрозияси асосан 
tof
олди, тогли худудларда кузатилади ва яйловлардан но- 
туф и фойдаланиш, тик ён багирларни нотуфи ^айдаш ва 
усимлик к,опламининг камайиши натижасида амалга оша- 
ди. Бундай ерлар Фаргона, Сурхондарё, Кашкдцарё вило- 
ятларида кенг таркалган.
Узбекистонда тупрок,ларнинг минерал урит ва захарли 
кимёвий моддалар билан ифлосланиш даражаси доимо 
юкрри булган. Бундай вазиятнинг асосий сабаби узок, вак,т 
давомида юк,ор \осил олиш ва заракунандаларга к,арши 
кураш максадларида кимёвий модаларнинг х;аддан ташка­
ри ортик,ча ишлатилганлигидир. Охирги йилларда пахта 
майдонларининг камайиши, алмашиб экишнинг кенгрок
жорий килиниши, минерал уритлар, пестицид ва герби- 
цидлар ишлатилишининг меъёрлаштирилиши ва бошк,а 
тадбирлар тупрокдар ^олатининг яхшиланишига олиб кел- 
мокда.
Ша\арлар ва саноат районларида тупрок,ларнинг огир 
металлар ва бошк,а захарли бирикмалар, шу жумладан KypFO-
Бошца ва мшлатилмайдмган 
ерлар 35,3% —

Download 4,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish