Falsafa asoslari

Bobur va boburiylar davri falsafasi. Temur avlodidan bo‘lgan Zahiriddin Muhammad Bobur (1483—1530) o‘sha davrning eng ma'rifatli podsholaridan biri edi. Andijonda Umarshayx Mir- zo xonadonida tug‘ilgan Bobur keyinchalik Hindistonda ulkan saltanatga asos soldi. Bobur davrida hind diyori gullab-yashnadi, undagi madaniyat yuksak darajaga ko‘tarildi. Hindistonning XX asrdagi eng atoqli kishilari Maxatma Gandi va Javoharlal Neru ham Bobur va boburiylar — Shoh Jahon, Avrangzeb va Akbar kabi temuriyzodalarga juda katta baho berganlar.

Ichki kelishmovchiliklar natijasida o‘z yurtini tashlab ketishga majbur bo‘lgan Bobur avval Qobulda, so‘ngra esa 1526-yilgi Pa- nipat jangida Ibroxim Lo‘di ustidan g‘alaba qozonib, Hindiston- da o‘z hukmronligini o‘rnatdi. «Boburiylar sulolasi» Hindistonda 300 yildan ortiq hukmronlik qilib, temuriylar davlati va madani- yatining davomchisi sifatida mashhur bo‘ldi.

Boburning xizmati shundaki, u Hindistonni markazlashgan davlatga aylantirdi, mamlakatda tinchlik o‘rnatdi, obodonlashti- rish va qurilish ishlarini rivojlantirdi, karvonsaroylar, me’moriy yodgorliklar, bog‘chalar, kutubxonalar barpo qildi, madaniyat, san’at, adabiyot va ilm-fanni yuksaltirdi. Bobur ilm-fan, san’atga katta qiziqish bilan qaragan, yuksak aql egasi, qomusiy bilimga ega bo‘lgan davlat arbobi, olim va shoirdir.

Boburiylarning ko‘pchiligi ma’rifatchilik bilan mashg‘ul bo‘ldilar, olimu fuzalolar bilan maslahatlashib turdilar. Ularning