Falsafa asoslari

313





Sh.Mirziyoyev «Ayrim idoralar va ularning rahbarlari real hayot- dan va xalq ehtiyojlaridan ma’lum darajada uzilib qolmoqda», — deya ta’kidlagani bejiz emas¹. Zero, kasbiy omilkorlik, o‘z ishini yaxshi bilish, qaysi kasbdan qat’i nazar axloqiy me’yorlarning ibti- dosidir. Kasb odobi me’yorlarining mazmuni, ularning amaliyligi u yoki bu masalalarni yechishda yordam beradi.

Tibbiy va ekologik tarbiyaning axloqiy asoslari. Tibbiy tarbi- ya har doim ham muhim ahamiyatga ega bo‘lgan masalalardan bo‘lib kelgan. Chunki u inson mavjudligining shartlaridan biri jismoniy sog‘lomligi bilan bevosita bog‘liqdir. Shuning uchun qa- dimdan ham insonning jismoniy jihatdan sog‘lig‘i, mehnat, to- zalik, ozodalik bilan bog‘liqlikda qaralgan. Bu xususda bebaho qadriyatlarimizdan biri «Avesto» kitobida ham to‘xtalib o‘tilgan. Ya’ni naslning, zurriyodning sog‘lom bo‘lishi borasida bundan 3000 yil ilgari ajdodlarimiz qayg‘urishgan.

Fan-texnika taraqqiyoti, aholi sonining ortib borishi, jami- yatning tabiatga ta’sirini kuchaytirib, ekologik vaziyatni murak- kablashtirmoqda. Shunga ko‘ra, ekologik muvozanatni barqaror- lashtirish hozirgi davrning eng muhim muammolaridan biriga aylandi. Zero, tabiat insoniyat uchun bebaho qadriyatdir. Inson tabiat bilan birga yashaydi. U tabiatga ta’sir etibgina qolmasdan, unga bog‘liq hamdir. Ana shu holat kishilarning atrof-muhitga, tabiatga bo‘lgan munosabatlarini muvofiqlashtirishni taqozo eta- di.

Bugungi kunda fan-texnika jadal sur’atlar bilan rivojlanib, in- son va tabiat o‘rtasidagi tabiiy muvozanat buzilayotganligi oqi- batida atrof-muhitga katta ziyon yetkazilmoqda. Ona tabiatga is- tiqbolni ko‘zlab munosabatda bo‘lish, kelajak avlodga uni go‘zal va tabiiyligicha qoldirish — bugungi kunning muhim vazifasi.

Markaziy Osiyo hududidagi xalqlar, shu jumladan, o‘zbek xalqi orasida avloddan avlodga o‘tib kelgan bir qoida mavjud. Bu har qanday sharoitda ham: eng kam miqdorda xomashyo, vaqt


¹ Mirziyoyev Sh. Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom, shaxsiy javobgarlik — har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. —T.: 0‘zbekiston, 2017. -10 b.