Ҳәзирги күнде энергетика ресурсларынан өнимли пайдаланыўға дүняның барлық мәмлекетлеринде үлкен әҳмиет берилмекте

5.3. УЛЫЎМАСАНААТ АСИНХРОН ЭЛЕКТР ЖҮРИТПЕЛЕРИНДЕ ЭНЕРГИЯ ҮНЕМЛЕЎГЕ ЕРИСИЎДИҢ ФИЗИКАЛЫҚ ТИЙКАРЛАРЫ


Қойылған мәселени шешиўдиң физикалық тийкары асинхрон мотор ушын төмендеги формуланың минимумын тәмийнлеў есапланады, яғный:


, (5.1)
бул жерде: – статор орамының салыстырма токи, I ҳәм I _Н – статор токының ҳақыйқый ҳәм номинал мәнислери, – мотордың ҳаўа аралығындағы салыстырма ағым, Ф ҳәм Ф_Н – магнит ағымның ҳақыйқый ҳәм номинал мәнислери.
Мотордың ҳақыйқый жүкленгенлик диапазоны (0,3 – 1.0)Р_Н шегарасында жатады: бул жерде Р_Н – мотордың номинал қуўаты.
Магнитлениў иймек сызығынан белгили, магнитлениў характеристиканың бул бөлеги шегарасында ол туўры сызықлы деп алыў мүмкин, яғный:

Онда (5.1) теңлемедеги ағым ҳеш қандай зәрерсиз кернеў менен алмастырылады, яғный:
(5.2)
бул жерде, – мотордың салыстырма кернеўи.
5.4. УЛЫЎМАСАНААТ ЭНЕРГИЯ ҮНЕМЛЕГИШ АСИНХРОН ЭЛЕКТР ЖҮРИТПЕ


Энергия үнемлейтуғын контроллерлы асинхрон электр жүритпе (5.3 – сүўрет) төмендеги тәртипте ислейди. Сумматор (жәмлеўши) 4 тиң биринши кириўине тапсырма сигналы U_топ бериледи (усы жағдайда өзгермели токтың ретленетуғын кернеўи) асинхрон мотор 1 диң иске түсип кетиўи ўақтында электр жүритпе токының минимумы менен ислеў режими көзде тутылмағанлығы ушын есте сақлаў блоки 5 жабық жағдайда болады ҳәм тиристорлардың басқарыў блоки 3 тиң кириўине жәмлеўши 4 тиң шығыўынан U_б = U _топ сигналы бериледи. Бул күш тиристорлары блоки 2 де кернеўдиң максимал мәниси U_мах қәлиплесиўине сәйкес келеди, бул кернеў мотор 1 диң номинал кернеўине тең.



5.3 – сүўрет. Контроллерли энергия үнемлегиш асинхрон электр жүритпениң блок схемасы


Мотор 1 иске түсип болғаннан күш тиристорлары блоки 2 ниң шығыўында кернеў мотор 1 диң жүклеме токи бойынша тиккелей ток өлшеў өзгерткиши 9 арқалы ретленеди. Сигнал ток өлшеў өзгерткиши 9 дан токты дифференциаллаўшы блок 10 ға узатылады, ол жерде бул сигнал ўақыт бойынша дифференциалланады, яғный ди/дт сигналы пайда болады ҳәм бул сигнал бөлиў блоки б 8 диң биринши кириўине узатылады, бөлиў блоки 8 диң екинши кириўине кернеўди дифференциаллаў блоки 7 ден алынатуғын ўақыт бойынша дифференциалланған сигнал ду/дт жибериледи. Бөлиў блоки 8 де бөлиў әмели орынланады ҳәм оның шығыўында ди/ду сигналы пайда болады.
Бул сигнал жәмлегиш 4 тиң екинши кириўине есте сақлаў блоки 5 арқалы бериледи. Есте сақлаў блоки есап – гилтли режимде ислейди, яғный оны шығыўда сигнал бар болса, 5 блокта ҳәзирги ҳәм алдынғы сигналлардың ди/ду мәнислерин салыстырыў әмели орынланады, ҳәм минимум шәрти орынланған ўақыт моментинде ди/ду = 0 есте сақлаў блок 5 тиң шыгыўында ди/ду дың алдынғы мәниси сақланып қалады, бул болса жүкленгенлигине қарап мотор 1 ге кернеўдиң оптимал мәнисин береди.