Elektron tijorat: tartibga soluvchi, axloqiy va ijtimoiy muhitlar

Monitoring xodimlari: 
Bu axloqiymi? 
Google va boshqa bir qator boshqa dasturiy 
ta'minot 
provayderlari 
kompaniya 
smartfonlarida 
xodimlarga 
berilgan 
yangi 
josuslik dasturlarini o'rnatdilar, bu esa ish 
beruvchilarga smartfonlarning o'rnatilgan GPS 
kuzatuv tizimlaridan foydalangan holda o'z 
xodimlarining qayerdaligini kuzatish imkonini 
beradi. Google Latitude kompaniyalarga o'z 
xodimlarining joylashuvini har doim bilish 
imkonini beradi. Axloqiy savol shundan 
iboratki, bu yangi kuch hukumatlar tomonidan 
real vaqt rejimida shaxsning shaxsiy hayotiga 
tajovuz 
qilish 
uchun 
foydalaniladimi? 
Boshqacha 
qilib 
aytganda, 
EK 
bilan 
shug'ullanadigan ishbilarmonlar uchun axloqiy 
xulq-atvor qoidalari va tartiblari zarur. Ikkita 
asosiy xavf jinoiy ayblovlar va fuqarolik 
da'volaridir. 
15.1
-jadvalda ushbu xavflarga ta'sir 
qilishni 
minimallashtirish 
uchun 
himoya 
choralariga misollar keltirilgan (shuningdek, 
Yamamura va Grupe 2008 ga qarang). 
ETning axloqiy va huquqiy masalalari 
 
Huquqiy masalalar bilan bog’liq bo’lgan ET va 
Internet 
bilan 
bog’liq 
ko’plab 
axloqiy 
muammolar mavjud (Himma va Tavani 2008). 
Bu masalalar ko’pincha intelektual mulk 
huquqlari, maxfiylik, so’z erkinligi va senzuraga 
qarshi va firibgarlikdan himoyalanish usullariga 
bo’linadi
Jadval 15.1 
Jinoyat yoki fuqarolik ayblovlari xavfini minimallashtirish uchun odatiyhimoya choralari 
1.
Veb-saytda yuk tashish siyosati kafolatlari aniq joylashtirilganmi? Sotuvchi kompaniya o’z siyosati va kafolatlarini 
bajara oladimi? Bu Federal Savdo Komissiyasi (FTC) qoidalariga mos keladimi?
2.
Veb-saytda xaridorlar yukni qaytarib berishda yoki olinmagan yoki omon yoki shikastlanganholda olingan mahsulot yoki 
xizmatlar uchun to’lovni qaytarishni so’rashda amal qilishlari kerak bo’lgan tartib-qoidalarni aniq ifodalaydimi? 
3.
Kompaniya uchinchi tomon sotuvchilari va ta’minot zanjiri hamkorlari bilan shartnomalar tuzishdan oldin 
hamkorlarning ma’lumotlarini tekshirdimi? Ushbu shartnomalar kompaniyani barcha mumkin bo’lgan xavflardan 
himoya qilishni o’z ichiga oladimi? 
4.
Mijozlarni qo’llab-quvvatlash xodimlari yetarlimi va ular mijozlar so’rovlarini qayta ishlash uchun bilimdon va yetarli 
darajada o’qitilganmi? 

---

15.1 Axloqiy muammolar va ko
’
rsatmalar 
695 
Ushbu kitobning boshqa joylarida muhokama 
qilingan axloqiy masalalarga misollar: kanallar 
to'qnashuvi (3 va 13-boblar), narxlash mojarosi (3-
bob), vostitachilik (3, 4 va 13-boblar) va ishonch (9-
bob). ET bilan bog'liq ikkita qo'shimcha axloqiy 
muammolar - bu ish bilan bog'liq bo'lmagan 
Internetdan foydalanish va axloq kodeksi. Shuningdek 
qarang: 
investopedia.com/terms/c/code-of-ethics.asp
.