Электр энергияси поездларни тортиш учун қўлланган илк тажрибаларда энергия манбаи ва электр двигатель ҳаракатланувчи бирликда жойлашар эди

9-жадвал

Тезюрар босим	270	400	550	760
Коэффициент	1,0	0,85	0,75	0,70

Жойлар учун тушунарли ифодаланган билан тезланиш шамолнинг ўхшатма бўйича жой билан шамол юкларнинг аниқлаш мобайнида тезлик шамолнинг 12% (тезюрар босимга 25%) кўпайтираяптилар, химояланган ўринлар учун - 5% (тезюрар босимга 10%) камайтираяптилар.

65-расм. Тўкма олдида ҳаво окимининг ҳаракати
Муз билан қопланган симга шамолли юкламаси қуйидаги формула билан аниқланади:
ρ_гл=0.615·10^-6ν_гл²·(d+2b),
каерда ν_гл–музлаш вактида шамол тезлиги;
b –муз деворининг қалинлиги
§ 19. Ҳаво ҳарорати

Ўзбекистон ҳудуди стандартга мувофиқ: совуқ (I), мўътадил (II), илиқ нам (III) ва иссиқ (IV) иқлим зоналарига бўлинган. Зоналар туманларга бўлинади: совуқ - ўта совуқ (Iа) ва совуқ (Iб); мўътадил - мўътадил совуқ (IIа) ва мўътадил илиқ (II6) туманлар ва ҳ.к. Туманлар ўз навбатида намгарчилиги бўйича фарқланади. Ҳарорат стандартида туман учун ўртача, ҳам энг юқори, яъни туман чегарасидаги энг мураккаб шароитларга мувофиқ ҳароратлар келтирилган. Ҳар бир туман учун алоҳида географик пункт ажратилган.

Ҳарорат ўзгариши эҳтимолийлик нуқтаи назаридан баҳоланади. Суткалик ва ҳар соатлик ўртача ҳароратнинг интервал (5°) бўйича тақсимоти асосида ҳароратнинг тақсимланиш эгри чизиғини қуриш мумкин. Абсцисса ўқи ҳароратни кўрсатса, ордината ўқи эса йилдаги соатлар миқдорини (кўп йиллар учун, ўртача) кўрсатади. Ҳарорат тақсимоти нормал қонун томонидан барча туманлар учун етарли аниқлик билан, совуқ ва жуда совуқ туманлар учун тахминий равишда баён этилиши мумкин.

66-расм. Миқдор интервал бўйича ҳарорат тақсимланиш мўътадил-совук (а) ва мўътадил-илиқ (б) туманида:
1-берилган пунктида; 2-экстремал параметр билан пунктида

Масалан, 0,999 билан таъминланган ҳарорат минимуми сўнгги туманлар учун 10° гача, барча қолган туманлар учун - 5° хатолик бериши мумкин; максимум ҳарорат эса, 0,99 таъминланганлик билан – мос равишда 4° ва 2°. Ҳар соатлик ҳарорат тақсимоти мўътадил совуқ ва мўътадил илиқ туманлар учун қуйидаги параметрлари билан тавсифланади: ўртача кўрсаткич мос равишда 4,5 ва 9,5°; стандарт оғиш 12,0° ва 10,1°; асимметрия коэффициенти ҳар икки хил туманларда (- 0,2°) ва эксцесс коэффициенти (-0,5°) ва (-0,8°). Зарурат туғилганида, стандартда келтирилган параметрлар буйича ҳарорат тақсимотининг нисбатан аниқроқ қонунларини, хусусан совуқ туманлар учун ҳам танлаб олиш мумкин.