Дизартрия (лат.) (дис — нарушение признака или функции, артрон — сочленение)

в) Гиперсаливацияни бартараф этиш

• Болага оғзидаги йиғилган сўлагини уни оқишини кутмасдан ютишини тушунтириш керак. Буни гапиришдан олдин ёки аниқ бир артикуляцион ҳаракатни бажаришдан олдин амалга ошириш керак. Дастлаб болада ютиш жараёни қийинлашишида боладан бошини бирмунча орқага ирғитиб чайнаш сўралади. Бу ютиш жараёнини енгиллаштиради.
• Болада гиперсаливацияни бартараф этиш ҳоҳишини фаоллаштириш мақсадида биринчи муваффақиятлардан сўнг фартукчасини ечиб юришини сўраш мумкин. (1 ҳафталардан кейин).

г)Мажбурий ҳаракатларни тормозлаштириш бўйича ишлар

• Диққат ҳаракатнинг динамикасига эмас, статикасига қаратилади (ҳосил бўлган ҳолатни ушлаб туриш).
• Бола ўз ҳаракатларни кўрув анализатори ёрдамида кўзгу олдида ўтириб назорат қилади. Худди шу иш артикуляцион аппаратни кучланишини камайтириш учун мўлжалланган.

Рефлекс тақиқловчи ҳолатлар

• 1 рефлекс тақиқловчи ҳолат. Лабиринт тоник рефлекс кучайишида қўлланилади. Бола ёнбошга ётади боши, елкаси ва бўйни анча букилади, бел, тиззалар ҳам букилади. Мушаклар бўшаши тенг тақсимланган оҳиста тебранишлар натижасида амалга оширилади.
• 2 рефлекс тақиқловчи ҳолат. Бўйин тоник рефлекси кучайишида кузатилади. Ёнбошга ётган ҳолда оёқлар бир қанча тизза бўғинларида букилган, қўллар тана бўйлаб тўғирланган. Логопед ўз қўлини боланинг бўйни остига қўяди, боланинг бошини орқага ирғитиш амалга оширилади.
• 3 рефлекс тақиқловчи ҳолат. Бўйин тоник рефлекси кучайишида кузатилади. Бола чалқанча ётади, оёқлар ва қўллар ёзилган, бош эса бирмунча орқага ирғитилган.

Бўйин мушакларини бўшаштириш

• 1 машқ. Бола белда 2 рефлекс таъқиқловчи ҳолатда ётади, боланинг боши бирмунча орқага ирғитилган, логопеднинг бир қўли боланинг бўйни остида; бошқа қўли билан соат миллари бўйлаб кейин қарши ҳаракатлар билан ритмик ҳаракатларни амалга оширади. Бир қанча пассив ҳаракатлар амалга оширилиб, кейинчалик фаол машқларни бажаришга ундалади.
• 2 машқ. Бола 1 машқдаги ҳолатда. Лекин унинг боши стол четидан бирмунча осилиб туради. Шу ҳолатда бош билан ритмик айлана ҳаракатлар бажарилади. Бошида ушбу ҳаракатлар пассив бажарилади, кейинчалик пассив-фаол. Ва ниҳоят, бола фаол ҳаракатларни бажаради. Уларни саноқ ёки мусиқа остида бажариш енгилроқ.
• 3 машқ. Бола қоринда ётибди. Боланинг боши стол четидан осилиб туради. Аввалги ҳаракатлар бажарилади.