Demografik statistika

Umuman eksport va importni statistik o'rganish maqsadida ham o'zgarmas, ham joriy baholar tizimidan foy

161. 
     Tashqi savdoda tovarlar eksportini qaysi bahoda amalga oshiradi?
     

Eksport:
—bojxona rejimi bo'yicha chetga chiqarilgan tovarlar;

• 
  bojxona hududida qayta ishlashdan so‘ng chiqarilgan
  

tovarlar;
—reeksport rejimi bo'yicha chetga chiqarilgan tovarlar; — poshlinasiz savdo magaZinlaridan chetga chiqarilgan
0 ‘zbekiston va chet mamlakatlari tovarlari;

• 
  bir yil va undan ortiq muddat bilan ijaraga qo'yish
  

uchun chetga chiqarilgan tovarlar.
Bojxona statistikasida hisobga olinadigan tovarlarga mam
lakat moddiy boyliklarini orttiradigan yoki kamaytiradigan tovarlarning barchasi kritiladi (muomaladagi valutalardan tash qari).
Bojxona statistikasi quyidagi tovarlarni hisobga olmaydi:

1. 
   qiymati va og'irligi kabi ko'rsatkichlari statistik ku zatish talablariga javob bermaydigan tovarlar.
   

Masalan, 1997-yildan boshlab qiymati 1000 AQSH dollari- dan yuqori yoki og'irligi 50 kg.dan ortiq mollami hisobga oladi:

2. 
   muomalada bo'lgan valuta boyliklari (shu jumladan, monetar oltin). Bularni banklar o'zaro hisob-kitob ishlari amalga oshirish uchun ishlatadilar.
   

4. 
   chet el mamlakatlari diplomatik va konsullik vako- latxonalari tomonidan foydalaniladigan tovarlar, davlat organlariga xalqaro tashkilotlarga, davlat boshliqlariga berilgan sovg'alar va h.k.
   

Mamlakatdagi chet el vakolatxonalari, o'z mamlakat- larining bir qismi hisoblanadi, shuning uchun mamlakatlar bilan ularning vakolatxonalari orasidagi tovarlarning harakati ichki harakatdek hisoblanadi.

4. 
   tijorat operatsiyalari predmeti hisoblanmaydigan tovar lar, (masalan, o‘z ehtiyojini qondirish uchun chet eldan keltirilgan tovarlar, aloqa belgilari, to‘y-hasham jihozlari va h.k.).
   

Jismoniy shaxslar tomonidan chet eldan tijorat maqsadida keltirilgan tovarlarni alohida statistik hisobi olib boriladi. Ular mamlakat importining 20—25% tashkil etadi.
Bojxona statistikasi chiqarilayotgan va kiritilayotgan tovarlarni ham naturada, ham pulda hisobga oladi. Bu esa, o'z navbatida, eksport va impoitning umumiy hajmi va strukturasini aniqlash imkoniyatini beradi.
Tashqi savdo aylanmasining pulda ifodalanishi mam lakatning iqtisodiy ahvolini va uning xalqaro aloqalarini ifodalovchi muhim ko'rsatkich hisoblanadi. Mamlakatning ma’lum davrdagi eksporti va importining nisbati bo'yicha mamlakatning savdo balansi aniqlanadi. Eksport importdan ko'p bo'lsa, tashqi savdo balansida aktiv kam bo'lsa, aksin- cha, passiv hisoblanadi.

161. 
     Tashqi savdoda tovarlar importi qaysi bahoda amalga oshiradi?
     

Bojxona statistikasining asosi bo'lib, mamlakatning boj xona kodeksi hisoblanadi. Ma’lumot manbai esa birlamchi hujjat —yuk bojxona dekloratsiyasidagi (YuBD) ma’lumotlar hisoblanadi.