ÁdebIyàt -klàss ushÍn sàbàqlÍq-xrestomàtIyà Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan úshinshi bàsılım nóKIs «bIlIm» 2017 uoK

Sózlikler
Qamqa 
— hasıl kiyim.
Zårbaraq 
— altın jalatqan, altın islåtkån.
Sarhawız 
— dógåråginå altın jalatqan õannıń hawızı.
Jállat 
— õannıń gúnalılardı jazalaytuǵın, óltiråtuǵın 
adamları.
áziråyil 
— pårishtåniń atı, diniy túsinik boyınsha jan 
alıwshı.
Qırq shiltår ǵayıp årånlår 
— pirlår, káramatlı adamlar.
Ǵubbalı qalqan 
— altınnan islångån.
Mesik
— suw tasıytuǵın ıdıs.
halaqam
— hayallardıń basına oraytuǵın materialdıń 
tómen qarap, artqa salbıraǵan ushı. 
1. Toǵız õanım Gúlsharaǵa qanday jamanlıq islåydi
hám nå såbåp?
2. Sháryar månån Ánjim ólimnån qalayınsha aman
qaladı? Olardı kimlår saqlaydı?
3. Sháryar qanday baǵ jaratadı?
4. Sháryardıń qalasına kålgån Mástan mamanıń niyåti
qanday edi?
1. Muǵallimniń kórsåtiwi boyınsha dástannan úzindi yadlań.

---

96
ÁDeBIYAT TeoRIYASÍNAN MAǴLÍWMAT
Qàhàrmànlıq dástànlàr hàqqındà
Watan súyiwshilik màzmunǵà hám belgili dárejede 
tàriyxıy tiykàrlàrǵà iye, el-xàlıq, tuwılǵan jerge sàdıqlıq 
ideyàlàrınà tolı xàlıq dástànlàrı qàhàrmànlıq dástàn dep 
àtàlàdı. Qàhàrmànlıq dástànlàr xàlıq jırshılàrı tárepinen 
muzıkà ásbàbınıń járdeminde àtqàrılıp kelgen. Onı 
àtqàrıwshılàr jıràwlàr bolǵàn.
Qàhàrmànlıq dástànı óziniń dóreliwi hám tàrqàlıwı 
boyınshà ulıwmà folklorlıq qásiyetlerge iye, àl jànrlıq 
ózgeshelikleri boyınshà ulıwmà epikàlıq zàńlılıqlàrǵà 
bàǵınàdı. Túrkiy xàlıqlàrdıń qàhàrmànlıq dástànı 
«Alpàmıs», «Qoblàn», «Edige» t.b.‚
Qàhàrmànlıq dástànnıń màzmunı tiykàrınàn bàtırdıń 
sırtqı dushpànlàr menen gúresi dógereginde ràwàjlànàdı. 
Onda el-xalıq, tuwılǵan jerdi qorǵaw ideyası sóz etiledi.