ÁdebIyàt -klàss ushÍn sàbàqlÍq-xrestomàtIyà Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan úshinshi bàsılım nóKIs «bIlIm» 2017 uoK

---

K. PàlÍmbetov, P. Allàshov,
ádebIyàt
6-Klàss ushÍn
sàbàqlÍq-xrestomàtIyà
Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw 
ministrligi tàstıyıqlàǵàn
Qayta islengen hám tolıqtırılǵan
úshinshi bàsılım
nóKIs 
«bIlIm» 
2017

---

2
uoK: 821.512.121
(075)
KbK 74.261.4
A-36
 K. Pàlımbetov P. Allàshov . Ádebiyat. 
6-klàss 
ushın (sàbàqlıq-xrestomàtiyà). Nókis, «Bilim», 
2017-j. 240 bet
.
— Soràwlàr
— Tàpsırmàlàr
P i k i r b i l d i r i w s h i l e r :
S.Kadirimbetova
— Nókis rayonı, 22-sanlı ulıwma orta bilim beriw 
mektebiniń I kategoriyalı muǵallimi
Z.Ismaylova
— Respublikalıq oqıw-metodika orayınıń qánigesi.
«Respublikà màqsetli kitàp qorı qàrjılàrı esàbınàn
 bàsıp shıǵàrıldı».
UOK: 821.512.121
 (075)
KbK 74.261.4
A-36
 
K. Palımbetov hám t.b.
 
«Bilim» bàspàsı, 2017
Isbn 978-9943-327-97-9

---

3

---

4

---

5
KIrIsIw
Kórkem óner áyyemgi zàmànlàrdàn beri bàr. Qosıǵı, 
nàmàsı bolmàǵàn xàlıq joq. Hárbir xàlıq óziniń úy 
ishin, ásbàp-úskenelerin nàǵıs hám boyàwlàr menen 
bezeydi, kiyimlerine keste sàlàdı. Házirgi wàqıttà biz 
ótkendegi àtà-bàbàlàrımızdıń dóretken hárqıylı ónerlerin 
muzeylerimizde sàqlàp kelmektemiz.
Áyyemgi zàmànlàrdà àdàmlàr qosıqlàr menen 
oyınlàrǵà káràmàtlı nárse dep isenetuǵın bolǵàn. 
Túrli qosıqlàrdıń, àytıslàrdıń járdemi menen àdàmlàr 
mol zúráát àlıwǵà, àń àwlàwǵà shıqqàndà jàqsı oljàlı 
bolıwǵà, kúnniń àshıq-jàrıq bolıwın báhárdiń tezirek 
shıǵıwın tilep soǵàn jetispekshi bolǵàn. Dáslepki 
wàqıtlàrdà kiyimge, ásbàp-úskenelerge keste, nàǵıs 
sàlıwdaǵı màqseti de sol bolǵàn. Biziń áyyemgi 
àtà-bàbàlàrımız quyàshtı «qudày» dep bilgen hám 
quyashtıń súwretin sàlsà, onıń kúshin iyelep, sonıń 
menen ózleri quwànıshlı, bàxıtlı turmısqà jetisemiz 
dep oylàp, soǵàn isenedi eken.
Kórkem ónerdiń bàsqà túrleri sıyàqlı sóz óneri 
de àdàmnıń tábiyàttı ózine bàǵındırıw tileginen kelip 
shıǵadı. Sóz óneriniń bàslànǵısh túri xàlıq àwızeki 
dóretpesi bolǵàn. Xàt jàzıw payda bolǵannan soń, 
xàlıq àwızeki dóretpesi menen qàtàr jàzbà ádebiyàt 
tà pàydà bolàdı.
Kórkem shıǵàrmàlàr bizdi turmıs penen, àdàmlàr 
menen tànıstıràdı. Tek tànıstırıp ǵànà qoymày, 
bizdi sol àdàmlàrdıń oy-sezimleri tuwràlı oylànıwǵà, 
quwànıshınà quwànıp, qàyǵısın ortàqlàsıwǵà, olàrdıń 
háreketleriniń jaqsı yamasa turpayı ekenligin seze 
biliw qásiyetlerin payda etedi.

---

6
Kórkem shıǵàrmàlàr bizdi ótmishtegi turmıs penen 
de tànıstıràdı. Sol wàqıttàǵı àyırım úrp-ádetler házirgi 
turmıs penen sàlıstırılàdı.
Ádebiyàt — àràb sózi. Ol eki túrli mániste qol-
lànılàdı. Keń mániste àlǵàndà, bàsılıp shıqqàn kitàp-
làrdıń bári ádebiyat bolıp esaplanadı. Biz bulàrdı 
texnikàlıq ádebiyàt, siyàsiy ádebiyàt, medicinàlıq 
ádebiyàt, biologiyàlıq ádebiyàt dep bóle beremiz. Al, 
tàr mánide qollànılǵàndà oǵàn tek kórkem ádebiyàt 
ǵànà kiredi (romàn, povest, gúrriń, poemà, bàllàdà 
hám t.b.).