Чарм атторлик буюмларини тикишда ишлатиладиган чок турлари Режа: Унификатсиялашган рамка қулфли ва корпуслж аёллар халталари

Унификатсиялашган рамка қулфли (a) ва корпуслж (b) аёллар халталари.

Детал ва безаклами унификатсиялаш маҳсулотнинг иқтисодий самара- дорлигига катта таъсир кўрсатади. Чарм-атторлик буюмлари конструкциялари жиҳатидан жуда кўп (400 номдан иборат) турларга бўлинади. Бу турларнинг ҳаммасини кўриб чиқиш имконияти ёъқ. Шунинг учун чарм-атторлик буюмларини катта гуруҳлари бўИган халта ва қўлқопламинг лойиҳалаш асосий вазиятлари кўриб чиқилади.

Халтани танаси (корпуси) икки деворча ва ботандан иборат бўлса, уни лойиҳалаш учун деворчаламинг устки (_{ }), пастки қисмлари (_{ }) ни ҳамда бурчаклари радиус (R) лари керак бўлади (15,2- a расм).
Ботанни контурини чизиш учун унинг узунлиги _{ } ни технологик ишлови учун бериладиган қўшимчани ҳисобга олган ҳолда аниқланади. Мисол учун, нинг периметри нинг узунлигига нисбатан катта, чунки дан ва , дан катта (15.2-a, b расм).
Шундай қилиб,


га тенг бўлади.

Ботаннинг ўрта қисмидаги кенглиги _{ }ишчи пройексияда берил- ган халтани тубини кенглигига тенг бўлиш керак. Ботанини кенглиги _{ } ва _{ } устки қисмида тубни кенглигига тенг ёки кичик ва катта (15.2-б, д, е расм) бўлиши мумкин. Биринчи ва иккинчи ҳолларда _{ } ва _{ } рассом томонидан берилган бўлади, д ҳолда эсахалтанинг оғзини очилиши инобатга олиниб, махсус ёл билан ҳисобланади.

Ботаннинг контурини қуриш _{ } нуқтадан бошланади. Бу нуқтадан тепа ва пастга АА_Х масофа қўйилади. _{ } ва _{ }масофалар 0,5_{ } га тенг. Ҳосил бўлган _{ } ва _{ } нуқталардан горизонтал ўқга
параллел чизиқлар чизилади. _{ } ва _{ } нуқталардан халтанинг деворчаларини узунлиги _{ } ва _{ } га тенг радиус _{ } да, _{ } ва _{ } нуқталаридан чиққан параллел чизиқда _{ } белги қўйилади. Охирги нуқталардан _{ } масофа белгиланади. _{ 2} va _{ } кесмалар, девор- чани тубидаги кенгликни ярмига тенг бўлади. Ботаннинг иккинчи ярми ҳам юқорида келтирилган сингари чизилади.
Чарм-атторлик буюмларнинг устини ёйилиш усулига асосан, корпуснинг асосий детал лари ва спетсифик (ўзига хос) деталларини қуриш хусусиятлари.
Рамкаси қулфлар ёрдамида ёпиладиган халталар. Бундай маҳсулотлар ағдарма ёки ноағдарма усуллар билан тайёрланади. Корпуслари юқорида келтирилган услублар асосида қурилади. Лекин рамкали қулфга тиқиладиган деталлардан устки қисмнинг ўлчам ҳамда шакли, қулфни ўлчам ва шаклларидан келиб чиққан ҳолда аниқланади (15.3- a, b расм).
Маҳсулотнинг деталларини лойиҳалашда рамкали қулфни:
- қулфнинг ташқи ён қирралари орасидаги узунлиги,_{ };
- рамканинг тепа қиррасидан. ошиқ-мошиқ марказигача баландлиги, _{ };
- қулфнинг ички қиррасини егрилик радиуси, R;
- рамканинг ташқи қирралари орасидаги кенглиги, _{ }ж
- рамканинг кенглиги, _{ }
- рамканинг ён томон баландлиги, _{ };
- қулфнинг материал баландлиги, _{ };
детаининг устки қирғоғини, қулф тирқишига тақиладиган чуқурлиги б каби ўлчамларини билиш керак (15.2- a, b расм).



.