Папоротниксимонларнинг классификациясини тузишда 6 томлик «жизнь растений» (москва, посвешение 1974-1982) нашрига асосланилди. бу нашр бўйича папоротниксимонлар бўлими қуйидаги 7 синфга бўлинади:
1.Аневрофитсимонлар – Aneurophytopsida.
2.Археоптериссимонлар – Archaeopteridopsida.
3.Кладоксилонсимонлар – Cladoxylonsida.
4.Зигоптериссимонлар – Zigopteridopsida.
5.Офиоглоссимонлар (илонтилсимонлар) – Ophioglossopsida.
6.Мараттиясимонлар – Marattiopsida.
7.Полиподиумсимонлар – Polypodiopsida.
Юқорида келтирилган синфлардан 1-4 синфнинг вакиллари тўлиқ кирилиб кетган. Биринчи синф аневрофитопсимонлар синфининг вакиллари энг қадимги папоротниксимонлар саналади. Улар девон даврининг ўрта ларида (400-375 млн йиллар олдин) ўсган. тузилиши жиҳатидан риниясимонларга жуда якин бўлган. Шунинг учун уларни псилофитномолар (Psilophytales) қабиласидан келиб чиккан деб курсатилади ва риниясимонлар билан папоротниксимонлар бўлими орасидаги оралик форма деб хисобланилади. Аневрофитсимонлар орасида прототеридиум (prototeridium) ёки птилофитон - (ptilophyton) деб ҳам аталувчи вакили яхши ўрганилган. ҳозирги папоротникларга ўхшаш томони барг вазифасини бажарувчи шохчалари дастлаб гажаксимон уралган бўлган.
Спорангиялари йирик бўлган ва шохларини учида якка- якка ёки туда бўлиб жойлашган. улар тенг спорали бўлган.
2-синф. Археоспторопсимонлар синфининг вакиллари ҳам кирилиб кетган бўлиб, улар ўрта девоннинг охирида карбоннинг бошларигача (320-360 млн йил олдин) тарқалган бўлган. бу синф вакиллари ташқи куриниши жиҳатидан ҳозирги игнабаргли дарахтларга ухшайди. бу синфга битта археоптеропнамолар – (archaeopteriales) қабиласи киради. уларнинг орасида тенг спорали ва ҳар хил спорали вакиллари бўлган.
3-синф. Кладоксилонсимонлар синфи вакиллари ҳам аневропитопсимонлар ва археоптеропсимонлар синфларининг вакиллари билан деярли бир даврда яшаган. уларнинг вакиллари орасида факат битта тури кладоксилан (cladoxylon) бирмунча дарахтсимон шаклга эга бўлган. уларда ҳам спорангийлар ўсимликнинг ички қисмида жойлашган бўлган. спорангияларда споралар-нинг тарқалиши учун махсус мосламалари булмаган. изоспоралар ҳосил этиб купайган.
4-синф. Зигоптеридапсимонлар синфига мансуб бўлган папоротникларнинг геологик тарихи девон даврининг охирларидан бошланиб, то Пермгача давом этган. улар орасида дарахтсимон вакиллари билан бир каторда купгина ўтчиллари ҳам бўлган.
Бу синф битта синфнинг номи билан аталадиган қабиладан (zygopteriales) ва бир неча оилалардан ташкил топган. бу синфнинг характерли вакилларидан бири ставроптерисдошлар оиласидан ставроптерис- (stavropteris) ҳисобланади.
5-синф. Офиоглоссумсимонлар ёки илонтилсимонлар (ophioglossopsida).
Бу синф вакиллари полеозойда яшаган 2- синфнинг (archaeopteridopsida) тенг спорали вакилларидан келиб чиккан деб курсатилади. чунки буларда камбий каватини бўлиши ёш баргларнинг гажаксимон уралмаганлиги билан археоптерипсидларнинг вакилларига ухшаб кетади.
Илонтилсимонларнинг вакиллари асосан ерда усувчи куп йиллик утчил ўсимликлар бўлиб, айрим тропик вакиллар эса эпифит холда хаёт кечиради. спорафити серэт, бироқ механик тукимасиз. илдизпояси оддий, купинча қисқа бугимли. баъзан дихотомик бўлади. Илдизпоясида тангачабарглар булмайди. барглари икки хил (диморфил). Баргининг асосида ёнбаргчасимон кини мавжуд. Спорангийларида 1500 дан 15000 гача спора ҳосил бўлади. спорангийлари учки қисмидан очилади. гаметофити йирик дихотомия ёки нотўғри шохланган ва микориза ҳосил этиб яшайди.
Бу синфга битта қабила Илонтилномолар (ophioglossales) битта оила Илонтилдошлар (ophioglassaceae) ва учта туркум Ботрихиум (botrichium) Илонтили (ophioglossum) ва Гелминтистасус ёки чувалчангбошок (helminthоstachus) киради.
Юқорида курсатилган учта туркумдан: илонтили туркуми вакилларидан узбекистонда 2 та тур (ophioglossum vulgatum) ва бетрихиум туркумидан узбекистонда факат 1та тур (botrichium linarie) ўсади.
Цитологларнинг курсатишича бу оила вакилларида хромосомаларнинг ўрта ча сони асосан 15 та. Бироқ (ophioglassum pycnostidium) да 1320 та хромосома борлиги аникланган. бу юксак ўсимликлар орасида энг куп хромосомали ўсимликдир. Ботрихиум вакиллари қуйидаги белгилари билан илонтиллилардан фарқ қилади
а) спора берувчи, баргини сегменти патсимон шохланган руваксимон;
б) спорангийлар жуда примитив типда жойлашган, спорангийлар спора берувчи барг шохчаларини ҳам ён томонларида ҳамда учки кисмларида жойлашганлиги;
в) спора пўстини тузилиши билан;
г) ассимиляцион баргини патсимон кесилиши;
д) гаметофити дорзовнтрал, тухумсимон, тугунаксимон ёки дисксимон, узунлиги 1 мм дан 20 мм гача. табиатда жуда оз микдорда сакланиб колган, бу синф вакиллари химояланган мухим ўсимликлардир.
Америкада ўсадиган виргин ботрихиум (Botrichium virginianum) энг кимматли доривор ўсимлик бўлган. Женьшенни (Panax tritolius) ўсиш жойини кўрсатувчи ўсимлик деб ҳисобланади.