|
“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР”
43
жизнь. Будучи сильными, тренированными, эти мышцы помогают сохранять стройность,
предотвращают отвисание живота. Травмы новорожденных, разрывы промежности и другие
осложнения во время родов чаще всего случаются у женщин, ведущих малоподвижный образ жизни.
OILADA JISMONIY TARBIYA VA SPORTNI TASHKIL QILISH YO'LLARI
Ismatov N.X.,
o’qituvchi, Buxoro soliq kolleji, Buxoro sh.
Insonlarning yoshi, ijtimoiy turmushi, mehnat va xizmatdagi lavozimi, mavqe'i va ular bilan bog'liq
bo'lgan faoliyatlaridan qat'iy nazar, oila degan hayotni boshdan kechiradilar. Unda eng avvalo salomatlik,
ahillik, moddiy-iqtisodiy ta'minot, ijtimoiy madaniyat, ta'lim-tarbiyaning deyarlik barcha jabhalari mujassam
bo'ladi. Oila-jamiyatning bir bo'lagi va hayot tayanchi. Shu asosda jamiyatni tashkil qiluvchi farzandlarni
vujudga keltiradigan, ularni tarbiyalab voyaga etkazuvchi eng ulug' dargohdir. Onalar, farzandlarning oilada
sog'lom yashashlari, mustahkam va obod turmush kechirishlari ma'naviy va jismoniy barkamollikni taqozo
etadi.
Jamiyat ichidagi kichik jamiyatda jismoniy tarbiyani yanada kuchaytirish, uni tashkil qilish yo'llarini
kengaytirish maqsadida quyidagi vazifalarni amalga oshirishga erishish va ayniqsa yosh oilalarga farzandining
jismoniy rivojlanishida juda zarur, foydali va kerakli bo'lgan tavsiyalarni inobatga olish lozim:
1. Oilada 1 yoshgacha va 2-3 yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiyalash yo'llari (bolalar shifokori, bolalar
pedagogikasi mutaxassislari, jismoniy tarbiya o'qituvchilarining tajribasi va tavsiyalari): a) Bola tug'ilgan
kundanoq har kuni orqa va oldinga yotgan holda tirsak, qo'l bo'g'inlarini yozib, bukib harakatlantirish; b) Tana
a'zolarini siypalab, uqalash; c) Havoning iliq, issiq paytlarida kunaro cho'miltirish; d) O’tirish, emaklash,
oyoqlarga suyanib turish shakllanganda tana a'zolarini harakatini tezlashtiruvchi, kuchaytiruvchi turli mashqlar
(bo'g'in, umurtqa pog'onasi, to'g'ri o'tirish va turish) va qiziqarli o'yinlar (to'p, qo'g'irchoq, rangli buyumlarni
ushlash, quvib tutib olish va h.k.) bilan harakatchanlikni tarbiyalash.
2. Boshlang'ich sinf (I-IV) o'quvchilari maktablarda jismoniy tarbiya darslarida ba'zi ko'nikmalarga ega
bo'ladi. Ammo ular bu yoshdagi bolalarning jismoniy tayyorgarligini etarli darajada tarbiyalashga ozlik qiladi
(dars soatlari kam). Shu sababdan oila sharoitida barcha kishilar (surunkali kasal, yurishga qudrati etmaydigan
keksalar mustasno): a) Birgalashib ertalabki gimnastika-sog'lomlash-tirish mashq-o'yinlarni bajarish; b) Hovli,
uy oldi maydonlari va maxsus o'yin maydonlarida oilaviy bo'lib futbol, qo'l to'pi, basketbol, tennis, badminton
kabi o'yinlar bilan shug'ullanish; c) Dam olish, bayram kunlari va ta'til (kuzgi, qishki, bahorgi) paytlarida bir
kunlik sayr-sayohatlarini o'tkazish.
3. Balog'at yoshiga etgan (VIII-IX sinf) qizlarni sportga jalb etish, ularning ma'naviy va jismoniy
barkamolligini tarbiyalash onalar e'tiborida mustahkam o'rin olishi shart. Bunda esa: a) Onalar qizlari bilan
voleybol, tennis, badminton, qo'l to'pi o'ynash, xiyobonlarda erta tongda yugurish, turli gimnastika mashqlarini
bajarish; b) Trenajyor, o'yin maydonlarida yaqin kishilari bilan birgalikda shug'ullanish, bahs qilish; c)
Mahalla va tuman miqyosidagi “Ayollar spartakiadasi”, “Oilaviy sport” va boshqa sport tadbirlarida ishtirok
etish; d) Onalar qizlari bilan bo'sh vaqtlarida sport o'yinlari bilan birga shug'ullanish; e) Tog'larga sayr-
sayohatlar uyushtirish va ochiq hamda yopiq suv havzalarida suzish; j) Dam olish kunlari oilaviy bo'lib tashkil
etiladigan sog'lomlashtirish tadbirlarida faol ishtirok etishlari maqsadga muvofiqdir. Jismoniy mehnatga
qizlarni o’rgatish yani: gullarni parvarishlash, er chopish, o'tlarni yulish, sug'orish va h.k.).
Xulosa tariqasida aytganda, xotin-qizlarning sihat-salomatligini yaxshilash yo'lida tibbiyot, jismoniy
tarbiya va sport, ayniqsa, zamonaviy ta'lim jarayonlari muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu yo'lda oila
a'zolarining barchasini jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug'ullanishlarini odatga aylantirishda qabul
qilingan qonunlar hamda qarorlar asos bo'lib xizmat qilmoqda. Mamlakatimizdagi tibbiy xodimlar, pedagogik
mutaxassislar, jismoniy tarbiya va sport sohasidagi kadrlar tomonidan ishlab chiqilgan va uzoq davrlardan
amalda qo'llanilayotgan sog'lomlashtiruvchi jismoniy mashqlar, harakatli o'yinlar negizida yuqorida bayon
etilgan tavsiyalar hamda mulohazalar mustahkam oila qurish, obod turmush kechirish, samarali mehnat qilish,
uzoq yillar davomida sog'lom bo'lib yurishlariga xizmat qila oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
