Atamalar izohi: Industrial sivilizatsiya

10. Birlashgan Millatlar Tashkilotining tuzilishi. Antifashist koalitsiya davlatlari urushdan keyingi dunyo tuzilishi tamoyillari to‘g‘risi dagi o‘z qarashlarini Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) Ustavida bayon qildilar. BMT Ustavi ko‘plab xalqlar kurashining mazmuniga aylangan va Yer yuzidagi barcha xalqlarning tinchlik va tenglikda yashash tamoyillari bo‘lgan umuminsoniy qadriyatlarni e’lon qildi.
11. Nyurnberg va Tokio sud jarayonlari. Germaniyaning Nyurnberg shahrida 1945-yil noyabrdan 1946-yil oktabrgacha fashist rahbarlari ustidan sud jarayoni bo‘lib o‘tdi. Unda Germaniyaning asosiy siyosiy va harbiy rahbar lari jazoga hukm qilindi. Tribunal natsistlar partiyasining rahbariyatini, SS, SD kabi hujumkor otryadlarni va gestaponi (siyosiy politsiya) jinoyatchi tashkilotlar deb e’lon qildi.
1946-yil maydan 1948-yil noyabrgacha Yaponiya poytaxti Tokio shahrida yapon agressiyasidan aziyat chekkan davlatlar vakillaridan tashkil topgan Xalq aro harbiy tribunal urushda aybdor deb topilgan yapon harbiy jinoyatchilari ustidan hukm chiqardi.
Nyurnberg va Tokio sud jarayonlari tajovuzkorlik, urushl ar hamda tinchl ik va ins oniylikka qarshi boshqa jinoyatlarda aybdor bo‘lgan bosh har biy jinoyatchilar ustidan o‘tkazilgan tarixda birinchi sud jarayoni bo‘ldi. Tajovuzni, harbiy jinoy atlarni, tinch aholiga nis ba tan terrorni qoralagan sud qarorlari faqat bosh harbiy jinoyatchilarni jazolab qolm asdan, xalqaro huquq ning ham muhim manbayiga aylandi. Tarixda birinchi marta
davlat, hukumat yoki armiya boshlig‘i maqomi kishi larni jinoiy javobgar likdan ozod qilmasligi xalqaro miqyosda tan olindi.
Atamalar izohi:
Kapitulatsiya – urushayotgan tomonlardan biri ning urush harakatlarini, qurolli qarshilik ko‘rsatishni davom ettirishdan voz kechishi.
Koalitsiya – umumiy maqsadga erishish uchun ayrim shaxslar, siyosiy partiyalar, davlatlar o‘rtasida tuziladigan ittifoq.
Xartiya – majburiy kuchga ega bo‘lmagan xalqaro aktning umumiy qoidalari va maqsadlarini ifodalaydigan hujjat.