Atamalar izohi: Industrial sivilizatsiya

3. 1970 – 1980-yillardagi xalqaro munosabatlar. 1970-yillari xal qaro munosabatlardagi keskinlik biroz yumshadi. 1972-yili SSSR bilan AQSH o‘rtasida strategik qurollarni cheklash bo‘yicha birinchi shartnoma (SQCH-1) va 1975-yili Yevropada Xavfsizlik va hamkorlik kengashining Yakunlovchi akti imzolandi. Bu hujjat shartnoma emasdi, ammo katta axloqiy-siyosiy ahamiyatga ega bo‘ldi, zotan u xalqaro munosabatlarda yangi taraqqiyparvar normal arni o‘rnatdi. Shunday holatda 1979-yili SSSR va AQSH o‘rtasida SQCH-2 shartnomasi imzolandi.
1979-yil dekabrda Afg‘onistonga sovet qo‘shinlari kiritildi va xalqaro munosabatlarda yana keskinlik boshlandi. Bu keskinlikni yumshatish, ikki tomonni ham qanoatlantir adigan munosabatlar shaklini topish uchun ilk harakatlar SSSR va AQSH liderlari M.S. Gorbachev va R. Rey ganning 1980-yillari Jeneva va Reyky avikdagi uchrashuvlarida boshlandi. Bu uchrashuvlar biron-bir shartnoma imzolanishi bilan yakunlanmagan bo‘lsa-da, ikkala tomonning ham inso ni yatni yadro urushi xavfi dan xalos qilishga bo‘lgan intilishini namoyon qildi.
1980-yillarning ikkinchi yarmidan boshlab 1990-yillarning boshlarigacha xalqaro munosabatlarda faollik va iliqlik davri bo‘ldi.
1949-yil aprelda Shimoliy Atlantika Shartnomasi tashkiloti (NATO) deb ataluvchi harbiy-siyosiy ittifoq tashkil etildi.
1955-yili SSSR va Sharqiy Yevropa davlatlarining harbiysiyosiy ittifoqi – Varshava Shartnomasi Tashkiloti tuzildi.
Atamalar izohi:
Marshall rejasi – Ikkinchi jahon urushidan so‘ng AQSH Davlat kotibi Jorj Marshall tomonidan Yevropa mamlakatlarini tiklash bo‘yicha taklif qilingan reja.
NATO – Shimoliy Atlantika shartnomasi tashkiloti. Ayrim Yevropa va Shimoliy Amerika davlatlari tomoni dan Ikkinchi jahon urushidan so‘ng tuzilgan harbiy-siyosiy ittifoq.
Varshava Shartnomasi Tashkiloti – Ikkinchi jahon urushidan so‘ng SSSR va Sharqiy Yevropadagi sotsialistik davlatlar tomonidan tuzilgan harbiy-siyosiy ittifoq.