Amaliy bezak san’atining obrazli tizimi

3-rasm. Yog’och o’ymakorligidan namuna.

Yog’och o’ymakorligi haqida hamda shu amaliy san’atning rivojiga hissa qo’shgan ustalar haqida so’zlab o’tiladi.Qodirjon Haydarov. 1918-yilda Qo’qon shahrida tug’ilgan. O’zbekiston xalq rassomi, davlat mukofotlarining laureati. Asarlari O’zbekiston tarixiy muzeyida xalq amaliy san’ati muzeyida saqlanadi. U tarix muzeyi, O’zbekiston badiiy akademiyasining “Xamar” ko’rgazma zalining o’ymakor eshiklarini ishlagan.

O’zbekiston Xalq amaliy san’atida qo’llaniladigan naqsh elementlari, ularning tabiiy va stilizatsiyalashtirilgan variantlari, naqsh elementlarining ramziy belgi va mazmuni haqida tasavvurga ega amaliy san’at usullari-naqqoshlik, ganj va yog’och o’ymakorlari haqida ma’lumotga ega bo’ldingiz. Olgan taasurotlaringiz, egalagan bilimizgiz asosida mustaqil tarzda naqsh kompozitsiyasi tuzuladi. Uning shaklini (doira, kvadrat, yo’l ichida ) ixtiyoriy tarzda olishingiz mumkin. Naqsh kompozitsiyasida ramziy shakllar, ranglarni bir-biriga mutanosib bo’lishiga e’tibor bering.

YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH:

Namoyish etilgan videotasvir va o’qituvchi tomonidan xalq amaliy san’atiga doir ma’lumotlarni o’quvchilar qay darajada o’zlashtirganligini bilish va yangi darsni mustahkamlash uchun test va savol-javoblar o’tkaziladi.
Magnit doskaga amaliy san’atning turli ko’rinishlariga oid rasmlar ilib qo’yiladi, taklif etilgan o’quvchilar bir muddat ko’z o’ngidagi rasmlar holatini eslab qolish uchun fursat beriladi. O’quvchi o’girilib turadi, o’qituvchi shu jarayonda rasmlar o’rnini almashtirib qo’yadi, so’ngra o’quvchilar ushbu rasmlarning o’rni-orniga qo’yadilar.




Yana har qaysi guruhdan 2-3 o’quvchini jalb etilib, ularga test savollari beriladi:

1. 
   Naqshni qog’ozga chizib, chiziq yo’llarini ignada teshib olingan andazani nima deyiladi?
   

1. 
   Iroqi B) Yo’rma C) Axta D) Kundal
   

2. 
   Girix naqshlarini nimalarga asoslanib chiziladi?
   

1. 
   Gullarga va barglarga B) Geometrik shakllarga
   

C)Qushlar va hayvonlarga D) Mevalar va sabzavotlarga
3) O’zbek xalq amaliy bezak san’ati monografiyasining muallifi kim?
A) Qobil Qosimov B) Rahim Hasanov
C) Asqarali Sulaymonov D) Saidaxbor Bulatov
Har ikkala guruhga quyidagi bo’shqotirmani hal etish topshiriladi:

			1
	2
			3
		4
			5
		6
		7
			8
		9
			10
	11

1. 
   Jimjimador gul.
   
2. 
   Chok turi.
   
3. 
   Yog’ochdan o’yib ishlangan kitob tagligi.
   
4. 
   Sopol buyumlar ustasi.
   
5. 
   Naqsh elementining ma’lum masofadan so’ng aynan takrorlanib kelishi.
   
6. 
   Rang berish ashyosi.
   
7. 
   Mis buyumlar yasovchi usta.
   
8. 
   Takrorlanuvchi lolasimon naqsh elementi.
   
9. 
   Qush tumshug’ini eslatuvchi ganchkorlik asbobi.
   
10. 
    Uzluksiz bog’lanib ketgan naqsh turi.
    
11. 
    Qo’lda tikiladigan bezak turi.
    

		N	A	Q	SH
Y	O'	R	M	A
		L	A	V	H
	K	U	L	O	L
		R	I	T	M
	B	O'	Y	O	Q
	M	I	S	G	A	R
		M	A	D	O	H	I	L
	M	I	N	Q	O	R
		Z	A	N	J	I	R	A
K	A	SH	T	A

Guruhlarning boshqotirma javoblari tekshirilib, rag’batlantiriladi.

Dars so’ngida o’qituvchi yangi mavzuni umumlashtirib, guruhlar to’plagan ballarini hisoblab, g’olib guruhni aniqlaydi. Darsda faol ishtirok etgan guruh a’zolariga qo’yilgan ballarini e’lon qiladi.
V. Uyga vazifa. O'quvchilar o'zlari yashayotgan hududdagi xalq amaliy san'ati ustalari haqida ma'lumotlar to'plab kelish. Amaliy san’atning turlariga doir reproduksiyalar to’plash.