Agarbiz o’zbekistonimizni dunyoga tarannum etmoqchi, uning qadimiy tarixi va yorug; kelajagini ulug’lamoqchi, uni avlodlar xotirasida boqiy saqlamoqchi bo’lsak, avalombor buyuk yozuvchilarni, buyuk shoirlarni

Биринчи турида-бола чарчаган, уйқучи, топшириқни юзаки бажарадиган бўлади. Бундай болаларни 
дам олишга ёки улар учун қизиқарли бўлган фаолиятга жалб этиш керак.
Иккинчи турида-эса толиқиш ҳисси аксинча болани ҳаракат қилишга ундайди. Бунда болалар 
тасодифий ҳодисаларни енга олади, топшириқни бажаришга ҳаракат қилади. Бундай болаларни жим ўтиришга 
мажбурлаш керак эмас, фаол бола ўқишга аста-секин киришиб кетади.
Толиққан ёки чарчаган бола машғулот жараёнида тарбиячи билдираётган фикр ва мулоҳазаларни 
тушуна олмайди. Боланинг диққати тарқоқ бўлиб, тарбиячи берган топшириқни хатолик билан бажариши 
мумкин. Диққатни тақсимланишида, турли хил фаолиятни бажарганда қийинчиликни бошидан кечиради. Агар 
бола топшириқ олса, уни бажариш учун ўз олдига аниқ мақсад қўяди яъни ихтиёрий диққат рўй беради. Айнан 
ихтиёрий диққат ўқув фаолиятининг асоси ҳисобланади. Болаларда ихтиёрий диққат натижасида қўйилган 
мақсад сари интилиш пайдо бўлади. Биринчи навбатда бу ўйин жараёнида юзага келади. Психологлар тарбиячи 
ва ота-оналарга болаларни тенгдошлари билан ўйнашларига шароит яратишларини тавсия этадилар. Ўйин бола 
учун иш бўлиб, кейин эса унинг иши ўқишга айланади. Маълумки, мактаб таълимига бораётган бола жисмонан, 
ақлан, ҳиссий ва ижтимоий томондан ривожланган бўлиши зарур.
Мактаб таълимининг асосий шартларидан яна бири боланинг ақлий етуклиги ҳисобланади. Мақсадга 
йўналтирилган психик фаолият, ютуқларга эришиш учун боладан иродали бўлиш, диққатни тўғри йўналтириш 
ва ҳиссий барқарор бўлиш талаб этилади. Бола мактабда оддий умумлаштиришни билиши, буюмларни 
белгисига қараб бирлаштириш ёки гуруҳлай олиши лозим ( масалан: мевалар, сабзавот, идиш-товоқ, уй 
жиҳозлари). Шунингдек, атроф-оламдаги воқеа ва ҳодиса, нарсаларни англаши, фарқлай олиши керак.
Болаларда майда қўл моторикани ривожлантиришда қуйидаги психологик-педагогик талабларни 
амалга ошириш керак:
- 
Топшириқларни бир меъёрда бериш ва аста-секинлик билан кўпайтириш; 
- 
Машғулот вақтида дам олиш дақиқасини ўтказиш; 
- 
Машқлар 10-15 дақиқадан ошмаслиги ва болани қониқтириши;
- 
Боланинг бажарган иши умумий талабларга мос келмаса ҳам уларни рағбатлантириш, хатто у 
кўринмас ютуқларга эришса ҳам;
- 
Болани ҳеч ҳам ёзишга мажбурламаслик.
Айрим болаларда қалам ушлаш кўникмаси шаклланмаган бўлади, шунда уларга штрих чизиш машқини 
ўргатиш мумкин. Аввало педагог болаларга намуна кўрсатиши керак.