Agarbiz o’zbekistonimizni dunyoga tarannum etmoqchi, uning qadimiy tarixi va yorug; kelajagini ulug’lamoqchi, uni avlodlar xotirasida boqiy saqlamoqchi bo’lsak, avalombor buyuk yozuvchilarni, buyuk shoirlarni

 
1.1. Тушунчанинг ҳажми ва мазмуни орасида қандай боғлиқлик бор? 
1.2. Таърифланадиган ва таърифланмайдиган тушунчаларнинг қандай фарқи бор? 
1.3. Тушунчани таърифлашга қандай талаблар қўйилади? 
1)Мактаб коридорининг узунлиги 30 м, эни эса 5 м. Мактаб коридорининг юзи қандай?
2)Тўғри тўртбурчак шаклидаги сузиш бассейнининг узунлиги 50 м, эни(кенглиги) 24 м ва чуқурлиги 3 
м. Агар бассейндаги сув сатҳи бассейн ён деворлари (борти) дан 50 см паст бўлса, бассейнга неча куб метр сув 
сиғади? 
1.7.Трапециянинг қуйида келтирилган хоссаларидан қайсилари муҳим хоссалар, қайсилари муҳим 
бўлмаган хоссалар бўлади:
1)трапециянинг иккита томони параллел;
2) трапециянинг асослари горизонтал ҳолатда;
3) катта асосидаги иккала бурчаги ўткир;
4) кичик асосидаги иккала бўрчаги ўтмас;
5) 
трапеция ички бурчакларининг йиғиндиси 360
0
га тенг? 
1.6.«Тўғри тўртбурчак» тушунчасининг ҳажми «квадрат» тушунчасининг ҳажмидан «катта» экани 
тўғрими? Бу тушунчаларнинг мазмуни орасида ўзаро қандай боғланиш мавжуд? 
1.7. Қуйидаги таърифларни тахлил іилинг: 
1)Агар тўғри чизиқлар бир текисликда ётса ва кесишмаса, улар параллел дейилади.
2) Агар учбурчакнинг ақалли иккита томони тенг бўлса, бу учбурчак тенг ёнли учбурчак дейилади. 
3) Ўзгарувчининг тенгламани тўғри тенгликка ацлантирувчи қиймати тенгламанинг илдизи дейилади. 
4)Учбурчакнинг иккита томони ўрталарини туташтирувчи кесма унинг ўрта чизиғи дейилади. 
1.8. 
Трапецияга таъриф беринг ва унинг структурасини аниқланг. 
1.9. Ўқувчи тўғри бурчакни томонлари ўзаро перпендикуляр бўлган бурчак сифатида, ўзаро 
перпендикуляр тўғри чизиқларни эса кесишиш натижасида тўғри бурчаклар ҳосил қилувчи тўғри чизиқлар 
117 

---

сифатида таърифлади. Ўқувчи қандай хатога йўл қўйган? Бошланғич синф ўқувчиларини тўғри бурчак 
тушунчаси билан қандай таништириш мумкин? 
1.10. Ўқувчи ўткир бурчакли учбурчак таърифига ўхшаш ушбу ўткир бурчакли тўртбурчак таърифини 
ёзди: «Ўткир бурчакли деб ҳамма бурчаклари ўткир бўлган қавариқ айтилади». Бу таърифни тўғри деб 
ҳисоблаш мумкинми?