А. Авлоний номидаги Халқ таълими ходимлари қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш Марказий институти Ж. Йўлдошев, Ф. Йўлдошева, Г. Йўлдошева

1.1. "Ақлий ҳужум" методига кириш
Юксак даражадаги ақлий ва ижодий ҳаракатни талаб қиладиган "Ақлий ҳужум" методини ўтказишдан олдин методни ўтказувчи қатнашчилар учун етарли даражадаги қулай ташқи муҳитни яратиши лозим бўлади: уларни қулай жойга ўтказади, хонани шамоллатади, сокин мусиқадан фойдаланади, ғояларнинг генераторларига кофе ёки салқин ичимликлар улашади ва ҳоказо. Қатнашчиларнинг ақлий ва эмоционал ҳолатини кўтариш учун "Ақлий ҳужум" раҳбари етарли даражада эркин ва демократик ҳолда аудитория билан муомила қиладиган бўлмоги лозим. Ақлий толиқишни оладиган психологик машқларни ўтказиш мумкин. Масалан, махсус бўлимлар талаб қилинмайдиган масала ёки вазиятларни ечиш мумкин.
Шундан кейин "Ақлий ҳужум" методини ўтказишнинг бевосита шартларига ўтиш мумкин бўлади. Экранда: - мақсадлар: режа ва қоидалар акс эттирилади.
Бу тадбирларни амалга оширишга 10 дақиқагача вақт талаб қилинади.
1.2. "Ақлий ҳужум" методининг шиорини танлаш
Иложи борича "Ақлий ҳужум"нинг шиоридан фойдаланган маъқул. Чунки айнан шу шиор мутахассислар командасини ғояларнинг тезлик билан туғилишига жалб қилади. Методни ўтказувчи экранда бир қанча шиорларнинг вариантларини тавсия қилади. Масалан,

1. 
   Биз масалани ечамиз ва муаммолар қолмайди!
   
2. 
   Муаммо ўта мураккаб, биз уни ҳал қиламиз!
   
3. 
   Ҳар қандай муаммо ягона тўғри ечимга эга. Агар биз уни тополмасак даҳшат бўлади!
   
4. 
   Ҳал қилинмаган муаммо асабни таранглаштиради, кайфиятни туширади, виждонни қийнайди. Ваҳима бизга ярашмайди!
   
5. 
   Муаммоларни ҳал қилиш кўникмасини шакллантирамиз!
   

1.3. Муаммони иш ва уни тушунтириш
Бу босқичда асосий роль "Ақлий ҳужум" методини ўтказувчига боғлиқ бўлади. У ташкилотчи ва ижодкор бўлмоғи лозим. Олдинига у "Ақлий ҳужум" методи иштирокчиларига бир қанча муамолардан бирини танлашни таклиф қилади. Шу билан биргаликда танланган муаммо мутахассис-қатнашчилар учун долзарб, таниш, қизиқарли бўлмоғи лозим. Агар бу педагогик муаммо бўлса, унда, масалан, ўқув жараёнини фаоллаштириш муаммосини ўрганиш мумкин. Шунда муаммони қуйидагича қўйиш мақсадга мувофиқ:

1. 
   Тингловчиларни фаоллаштириш муаммолари.
   
2. 
   Фаоллаштириш зарурияти масалалари.
   
3. 
   Тингловчиларни нима учун фаоллаштириш зарур?
   
4. 
   Тингловчиларни фаоллаштириш психологияси.
   

Муаммо шаклланиши ва қабул қилиниши учун инобатга олган ҳолда муаммонинг умумий таҳлилини амалга ошириш зарур бўлади:

• 
  муаммонинг мураккаблиги нимада;
  
• 
  қарорнинг бажарилиши имконияти;
  
• 
  муаммонинг минуслари ва плюслари;
  
• 
  мураккаб саволларнинг аниқланиши;
  

• 
  муамонинг таснифи, квалификацияси яъни маълум бир типга алоқадорлиги;
  

• 
  нотиқлик даражаси ва ҳ.к.
  

Муаммони бундай таҳлили муаммо ҳақида тингловчиларда тасаввур пайдо қилади ва тингловчилар муаммони ҳал қилиш йўлларини топишда қийналишмайди.
2.1. Генерация — эксперимент (разведка) босқичи
Шундай қилиб, "Ақлий ҳужум" методини ўтказиш бошланади. Олдинига ғоялар яратилишининг эксперимент (разведка) босқичи бошланади. Методни ўтказувчи илк ғояларни илгари суради, қоидаларни қатъий назорат қилади, Айниқса, танқидга тааллуқлисига алоҳида эътибор беради. Ўз ғояларининг генераторларини 2-шаклга мос ҳолда тўлдиради. Бу жараён 5-7 дақиқа давом этади.