9. Innovatsion kompaniyaning korporativ madaniyatiga qanday qadriyatlar xosdir?

14. Innovatsion tashkilotlarda ishlaydigan ilmiy-texnik kadrlar tarkibini ko‘rsating.
Ilmiy-texnik tashkilotlar xodimlari quyidagi guruhlarga bo‘linadi: ilmiy xodimlar, ilmiy-texnik personal, ilmiy-yordamchi personal, ma’muriy-xo‘jalik personal, ishlab chiqarish personali (tajribaviy va ishlab chiqarish bo‘linmalari bilan). Ilmiy-texnik kadrlar tuzilmasida asosiy bo‘g‘in – ilmiy xodimlar bo‘lib, ular yangi g‘oyalarni ilgari surib, kashfiyotlar qilib, innovatsion echimlar taklif etib, muhim rol o‘ynaydi. Ilmiy-texnik personalga konstruktorlar, texnologlar, eksperimentchilar va ilmiy xizmat ko‘rsatish, tadqiqotlar natijalarini amalga oshirish bilan shug‘ullanadigan boshqa toifadagi ishchilar kiradi. Ilmiy-yordamchi personal patent xizmatlar, ilmiy-texnik va moliya-tijorat axboroti bo‘linmalari, moliya-iqtisod bo‘linmalari xodimlari, laborantlar, hamda tajribaviy-eksperimental ishlab chiqarish ishchilari, ilmiy jihoz va asboblar sozlovchilari, kompyuterlarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha mutaxassislardan iborat. Ma’muriy-xo‘jalik personalga kotiblar, ish yurituvchilar, referentlar, mashinistkalar, hujjatlarni ko‘paytirish xizmati (kserokopiya va b.) ishchilari kiradi.


15. Qanday tamoyillar asosida innovatsion tashkilotlar va kichik innovatsion biznes korxonalari jamoasi shakllanadi?
Ilmiy xodimlarni boshqarishda, xususan, jamoani shakllantirishda, ijodiy mehnat psixologiyasi asoslarini hisobga olish ilmiy-texnik muassasalar faoliyatini ratsional tashkil etish uchun muhimdir. Xodimlarni boshqarish tizimini yaratishda jamoalarni shakllantirishning ijtimoiy-psixologik jihatlari – jamoada ma’naviy-psixologik muhitning ikkinchi tarkibiy qismi – e’tiborga loyiq. Ularni ochib berishda quyidagilarni nazarda tutish lozim: ilmiy jamoa ijtimoiy tizim bo‘lib, unda guruh o‘zaro ta’sirlar amalga oshiriladi. Ammo ularning o‘zaro munosabatlari va o‘zaro ta’sirlarini shunday tashkil qilish kerakki, har bir xodimning shaxsiy ehtiyojlari jamoaviy mehnatda, bo‘linma (guruh) dan tashqaridagiga qaraganda ko‘proq qondirilishi mumkin bo‘lsin. Aks holda xodimlar o‘rtasida rasmiy tashkilotlar faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadigan norasmiy ijtimoiy o‘zaro ta’sirlar vujudga keladi.
Norasmiy guruhlarning tashkiliy ko‘rinishi norasmiy guruhlar bo‘lib, ularning paydo bo‘lishi – bu nafaqat rahbariyat xatosining natijasi, balki muloqot, hurmat va qo‘llab-quvvatlashdagi chuqur amalga oshirilmagan ijtimoiy-psixologik ehtiyojlar oqibatidir. Bunday holatlarda paydo bo‘layotgan norasmiy ijtimoiy o‘zaro munosabatlardan foydalanish natijaviyligi, norasmiy guruhlar holati rahbarga bog‘liq bo‘ladi.
Jamoada norasmiy munosabatlar o‘rnatilishi ko‘pincha ikki liderlikka olib keladi: jamoaning rasman mustahkamlangan tuzilmasi bilan belgilanadigan rasmiy va jamoaning innovatsion faoliyati jarayonida shakllanadigan norasmiy liderlar. Norasmiy liderlik ishga doir, funksional bo‘lishi, hamda ijtimoiy-psixologik xarakterga ega bo‘lishi mumkin. Ilmiy-texnik jamoa uchun rahbarning ishga doir munosabatlarda ham, o‘zaro munosabatlarda ham norasmiy lider funksiyasini bajarish qobiliyati muhim rol o‘ynaydi. Rasmiy va norasmiy liderlarning bir-biriga to‘g‘ri kelmasligida qaysi xodimlar norasmiy lider ekanligini aniqlash lozim. Ko‘pgina holatlarda ular shaxsiy fazilatlari tufayli obro‘ga ega bo‘lishadiki, bu fazilatlar jamoa a’zolarining ko‘p qismining ishonch va rejalariga mos keladi. Shu sababli norasmiy liderlar va rahbarning to‘g‘ri o‘zaro ta’siri katta ahamiyatga ega.