7-ma’ruza: maktabgacha ta`lim muassasalarida jismoniy tarbiya bo`yicha ishni rejalashtirish. Maqsad

DASTLABKI HISOBOT.

Jismoniy tarbiyaga doir ishlarni to`g’ri rejalashtirish uchun bolalarning sog’lig’i, jismoniy rivojlanish va jismoniy tayyorgarligi (harakat malakalari va jismoniy sifatlarining o`sish darajasi) haqida ma’lumotlarga ega bo`lishi zarur.

Asosiy harakatlar (yurish, yugurish, sakrash…) bo`yicha jismoniy tayyorgarlik ko’rsatkichlari jurnalga yozib boriladi.

Harakat malakalari va jismoniy sifatlarning rivojlanish darajasini hisobga olish yilda 2 marta (kuz va bahorda) va jismoniy mashg’ulotlar davomida o`tkaziladi. Sifat va miqdor ko`rsatkichlari o`quv yilining boshi va oxirida baholanadi; ular dasturdagi yoki yoshdagi bolalarning o`rtacha ko`rsatkichlari bilan taqqoslanadi. Harakatning har bir turiga jurnalda ikki sahifa ajratiladi. Ularda mashqni bajarish texnikasi asosiy elementlarning miqdor ko`rsatkichlari va bajarish sifatlari ko’rsatiladi. Agar bola mashq texnikasining u yoki bu elementini noto`g’ri bajarayotgan bo`lsa, unda tegishli grafaga minus qo`yiladi, bu tekshirish natijalarini yozishga ketadigan vaqtni ancha tejaydi.

Miqdor va sifat ko`rsatkichlarini hisobga olish quyidagi shaklda olib boriladi:

№

F.I.Sh

Miqdor ko`rsat sekund

Sifat ko`rsatkichlari

Bosh va gavda holati

Qo`l va oyoqlar harakat mosligi

Oyoq, yuzining holati

Yo`nalishni saqlash

Tekshirish sanalari

Yurishning rivojlanish darajasini tekshirish 10m masofada o`tkaziladi. Distansiyani bosib o`tish vaqti sekundamer bilan o`lchanadi.

Yugurishni tekshirish 10 va 30m masofada o`tkaziladi. Yugurishni tekshirayotganda bosh va gavda holati, qo`l va oyoqlar harakatining uyg’unligi, distansiyani yugurib o`tish vaqti hisobga olinadi.

Bolalarda muvozanatning rivojlanish darajasi tayanch maydon (yo`lkada, gimnastika, skameykada, hoda) da yurishda baholanadi.

Tekshirishda yo`lka, skameykaning uzunligi yoziladi va bosh, gavda, qo`llar, muvozanatni saqlash holatlari belgilanadi.

Joyida turib uzunlikka sakrashning rivojlanish darajasini bino ichida yoki maydonchada o`tkaziladi. Bunda mashq bajarish texnikasi elementlarining sifati aniqlanadi: dastlabki holat, tebranish, depsinish, uchish, yerga qo`nish va muvozanatni saqlash.

Yugurib kelib uzunlikka sakrashni tekshirganda yugurishning bajarilish sifatini aniqlashga to’g’ri keladi.

Yugurib kelib balandlikka sakrashni tekshirganda yugurish, depsinish, uchish, yerga qo’nish va muvozanat saqlashni bajarish sifatlari aniqlanadi.

Uzoqqa uloqtirishni tekshirishda miqdor ko`rsatkichlari masofa, shuningdek dastlabki holatni, nishonga olishni, tebranishni, uloqtirishni va yo`nalishni saqlashni bajarish sifati yozib boriladi.

Nishonga o`ng va chap qo`l bilan uloqtirishning o`sish darajasini xisobga olish uchun uloqtirilganda borib tushgan masofa belgilanadi, nishonga necha marta tekkan soni yozib boriladi.

Bolalarning bir-birlariga to`p otishlarini tekshirish uchun ular to`pni 2 martadan otishadi. Shunday qilib, bir vaqtning o`zida ikkita bolaning to`p otish malakalari tekshiriladi.

To`pni balandga otish va ushlab olishni hisobga olish uchun bolaga uni 1-2 m balandlik (osib qo`yilgan o`yinchoqqacha) ka otish taklif qilinadi

Mashq kichik gruhlarda 5 marta, katta gruhlarda 10 marta takrorlanadi. Bunda taxminiy balandlik to`pni ushlay oldimi, yo’qmi, d.h., to`pni ko`z bilan kuzatib borishi, yo`nalishga rioya qilish, muvozanatni saqlash qayd qilib boriladi.

Narvon (ilk yoshdagi bolalar uchun) da va gimnastik devorcha (3 dan 7 yoshgacha bolalar uchun) da chirmashib chiqish tekshirib ko`riladi snaryadning balandligi, sekundiga chiqish tekshirib ko’riladi.

Harakat malakalari va jismoniy sifatlarning rivojlanish darajasiga doir hisobga olish ma’lumotlari dasturiy standartlar bilan taqqoslanadi. Ko`rsatkichlarning tahlili mashg’ulotlarga tayyorlanish hamda kelgusida jismoniy tarbiyaga doir ishlar rejalashtirilayotganda ularni hisobga olishga yordam beradi.