2019 O‘qish oxi

Dog‘da  qolgan  qarg‘a
(Laos  xalq  ertagi)
Bir  kuni  Qarg‘a  barglar  orasida  mudrab  yot-
gan  Chigirtkani  ko‘rib  qolibdi.  Endi  yeyman
deb,  cho‘qilamoqchi  bo‘lib  turganda,  Chigirtka
ko‘zini  ochibdi  va  boshini  ko‘tarib  Qarg‘aga:
–  Hurmatli  Qarg‘a,  malol  kelmasa,  bir-ikkita
topishmoq  aytsam,  unga  javob  bersangiz,  keyin
meni  yesangiz,  –  debdi.
Qarg‘a  qag‘illab  boshini  chayqab:
–  Yaxshi!  Yaxshi!  Faqat  imillamasdan  tezroq
ayt  topishmog‘ingni,  –  debdi.
Chigirtka  unga:
–  Hurmatli  Qarg‘a,  ayting-chi,  dunyoda  eng
o‘tkir  narsa  nima?  –  debdi.
–  O‘ylab  o‘tirishning  hojati  yo‘q.  Qarr!  –
xursand  bo‘lib  ketibdi  Qarg‘a.  –  Bu  –  yoy-
ning  uchi.
–  Afsuski,  topa  olmadingiz,  –  debdi  Chi-
girtka.  –  Ayting-chi,  dunyoda  nima  tez  yuradi?
–  Qarr!  Qarr!  Ikki  g‘ildirakli  arava!  Ikki

---

179
g‘ildirakli  poyga  aravasi!  –  suyunib  qichqira  ke-
tibdi  Qarg‘a.
–  Yo‘q,  yana  topolmadingiz.  Endi  ayting-chi,
dunyoda  eng  kuchli  nima?
–  Yo‘lbars!  Qarr,  qarr!
–  Hecham-da!  Eng  og‘iri-chi?
–  Yer!  Bizning  yer!  –  jahli  chiqib  qag‘illabdi
Qarg‘a.
–  Yo‘q-yo‘q!  Boshqa  narsa,  –  e’tiroz  bildi-
ribdi  Chigirtka.
Qarg‘a  topishmoqni  topolmaganidan,  Chi-
girtka  juda  xursand  bo‘libdi.  Qarg‘aning  esa
jahli  chiqibdi.  Ular  qozining  huzuriga  bori-
shibdi.  Avval  Qarg‘a  qoziga  hammasini  so‘zlab
beribdi.  Navbat  Chigirtkaga  kelibdi.  U:
–  Muhtaram  qozi!  Qarg‘a  meni  yemoqchi
edi.  Men  unga:  „Agar  topishmoqlarimni  top-
sangiz,  yeyavering“,  –  dedim.  Ammo  Qarg‘a

---

180
javob  topa  olmadi.  Axir  dunyoda  hamma
narsadan  o‘tkir  –  aql,  tezdan  tezi  –  fikr,  eng
kuchli  narsa  –  himmat  va  halollik,  og‘irdan
og‘iri  –  jinoyatchining  qalbi  ekani  ma’lum-ku.
Iltimos  qilaman,  muhtaram  zot,  endi  adolat
qilib,  kim  haq,  kim  nohaqligini  ayting,  –  debdi.
Qozi  biroz  o‘ylanib  turibdi-da,  keyin  boshini
silkitib  debdi:
–  Chigirtka  haq,  Qarg‘a,  siz  yutqazdingiz.
Shunday  qilib  qarg‘a  dog‘da  qolibdi.
1.  Ertakni  ifodali  o‘qing.
2.  Chigirtka  bergan  savollarga  yana  nima
deb  javob  berish  mumkin?
3.  Qarg‘a  nima  uchun  dog‘da  qoldi?
O‘tirishi  tulkiday,
O‘t  yeyishi  yilqiday.